بررسی قابلیت های هنر شبیه خوانی در تربیت دینی

هنر شبیه خوانی یا تعزیه؛ آیینی نمایشی است که یاد آور خاطره ی فداکاری ها، دلاوری ها، ایثارگری ها و اسلام خواهی های سید و سالار شهیدان و یاران گرامی ایشان می باشد. ایرانیان پس از واقعه خونین کربلا و رجوع به ناخودآگاه تاریخی خویش نمایش های آیینی در سوگ این بزرگ مردان برگزار کردند که رفته رفته تعزیه نام گرفت. این گونه ی نمایشی که هنرهای مختلفی از جمله موسیقی، نمایش، ادبیات و... را در دل خود جای داده است، علی رغم ظاهر ساده و عامیانه اش باطنی پر محتوی، ظریف و جذاب دارد. جذابیتی که پیر و جوان، زن ومرد، خرد و کلان را در کنار هم قرار می دهد. جذابیتی که قرن ها پابر جاست و حتی زور و شمشیر و ممنوعیت نیز آن را تمام نکرد. تعزیه از سویی آداب و فرهنگ ایرانی را با فرهنگ اسلام و تشیع پیوند زده و از سویی دیگر در نگاه کلی و گسترده اش زمان و مکان، گذشته و حال و آینده را در هم آمیخته تا مفاهیم انسانی و اخلاقی فرا زمانی و فرامکانی را که در دل خود جای داده است به جهانیان عرضه کند. یقینا امروزه با وجود هجمه های مختلف فرهنگی بخصوص در فضای مجازی، بهره مندی از این هنر با این ابعاد گسترده و پتانسیل بالا در جذب نوجوانان و جوانان، می تواند بستر مناسبی برای تربیت اسلامی جوانان و نوجوانان فراهم نماید. سوال اینجاست که ظرفیت و پتانسیل این هنر در تربیت دینی تا چه حد است؟ در این مقاله بر آنیم تا به روش توصیفی – تحلیلی و با جستجو در لابه لای کتاب ها و متون شبیه خوانی به محتوای غنی اسلامی آن پی برده و با تطبیق گزارش ها، اسناد و مدارک تاریخی، با شرایط موجود، به ماهیت تربیتی بودن آن برسیم و قابلیت ها و توان این هنر در تربیت دینی را آشکار سازیم.

کلیدواژه ها:

هنر شبیه خوانی ، تربیت دینی ، ساختار و متون تعزیه