نقش دانشگاه های کارآفرین در صنعت پایدار

با نگاهی بر سیر تاریخی نظریات توسعه صنعتی می توان دریافت که جدیدترین این نظریه ها بر توسعه صنعت مبتنی بر علم و نوآوری تأکید دارند. بدون قرار گرفتن در صف پیشروان علم و نوآوری، هیچ کشوری در پیمودن سریع مسیر توسعه صنعتی موفق نخواهد بود و دانشگاه ها و مراکز کارآفرینی و پژوهشی می توانند در این زمینه نقش آفرینی کنند و با مدیریت دانش در دانشگاه ها که افزایش همکاری و بهبود بهره وری و تشویق نوآوری و کارآفرینی دستیابی به این هدف میسر را می سازند. از سوی دیگر تبدیل دانشگاه های پژوهشی سنتی به دانشگاه های کارآفرین پدیده ای متداول در دهه اخیر بوده است و تعداد این تبدیل ها به سبب کاهش منابع تأمین مالی دانشگاه ها از منابع دولتی و ظهور بازار رقابتی برای آموزش و پژوهش افزایش یافته است. بنابراین دانشگاه های کارآفرین می توانند با فراهم آوردن نوآوری مورد نیاز صنایع نه تنها مسأله صنعت را حل نمایند بلکه می توانند تأمین مالی لازم را برای توسعه خود نیز فراهم کنند (آرنات ، 2010). بنابراین ارتباط مطلوب بین صنعت و دانشگاه برای توسعه اقتصادی و موفقیت برنامه های آتی یک جامعه ضرورتی غیرقابل انکار است. دانشگاه ها در هر اقتصادی زمینه ساز توسعه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی است. دانشگاه ها با ارائه ی دو خدمت آموزش و پژوهش سهم عمده ای در پرورش نیروی کار متخصص و ایجاد سرمایه انسانی دارند. در واقع می توان فراهم آوردن سرمایه انسانی و پژوهش های بنیادی و کاربردی را از پیش فرض های ضروری برای دستیابی به توسعه ی صنعتی معرفی نمود که در هر دو مورد دانشگاه ها نقش مهمی ایفا می کنند. همچنین صنعت نیز نقش مهمی در فرایند رشد و توسعه اقتصادی هر کشوری بازی می کند و می توان ادعا نمود که رشد کشورهای توسعه یافته وام دار صنعت و پیشرفت صنعتی این کشورها بوده است. از آنجا که دستیابی به پیشرفت صنعت نیازمند پیشرفت و دستیابی به تکنولوژی برتر است بنابراین دانشگاه و صنعت دو رکن اساسی هر اقتصادی هستند و همکاری آنها شرط لازم برای موفقیت و شتاب بخشیدن به فرایند توسعه و به ویژه توسعه پایدار است. از آنجا که دانشگاه ها مکان پرورش نیروی انسانی علمی و متخصص است و صنعت نیز مکانی برای تجربه آموزی و تمرین عملی آموزه های دانشگاهی است که برای ادامه حیات به پژوهش و نوآوری دارد ارتباط و همکاری صنعت و دانشگاه گام مؤثری در جهت دستیابی به رشد و توسعه می باشد. بررسی های تاریخی نشان می دهد در کشورهای صنعتی توسعه یافته تحولات صنعتی ابتدا از دانشگاه ها و مراکز علمی آغاز شده و به عبارت دیگر نیروهای علمی در آن کشورها، پیشگام توسعه صنعتی بوده اند و از زمانی که صنعت شکل گرفت برای حل مشکلات خود به دانشگاه ها و مراکز علمی مراجعه کرده و این روند هنوز هم ادامه دارد. این در حالی است که در کشورهای در حال توسعه صنعت ارتباط بین دانشگاه و صنعت بسیار ضعیف بوده است زیرا در این کشورها صنعت درون زا نبوده و انتقال تکنولوژی بدون انتقال دانش فنی به صورت کلید در دست یا به صورت مونتاژ شکل گرفته است. بدیهی است که چنین صنعتی نیاز چندانی به تحقیق و توسعه ندارد (مهدوی، 1374). بنابر آنچه بیان شد برای دستیابی به توسعه اقتصادی و دستیابی به صنایع درون زا که همراه با نوآوری و پیشرفت تکنولوژی باشد بین صنعت و دانشگاه باید تعامل سازنده فراهم شود اما این ارتباط مستلزم آن است که دانشگاه ها علاوه بر وظایف سنتی نه تنها کارآفرین باشند بلکه نیروهای انسانی را پرورش دهند که روحیه کارآفرینی داشته باشند و بدین صورت موتورهای ابتکار و نوآوری هر اقتصادی باشند. بنابراین با توجه به اهمیت ارتباط صنعت و دانشگاه این مطالعه تلاش دارد ابتدا دانشگاه کارآفرین را معرفی نموده و نقش این این نوع دانشگاه را در توسعه صنعت پایدار مورد بررسی قرار داده و سپس راهکارهای عملی دستیابی به ارتباط آنها را بیان نماید.

کلیدواژه ها:

دانشگاه کارآفرین ، صنعت پایدار ، ارتباط صنعت و دانشگاه