اثر توام تنش گرمای انتهای فصل و محلول پاشی سالیسیلیک اسید بر عملکرد دانه و انتقال مجدد مواد در ارقام کلزا

به منظور بررسی اثر محلول پاشی سالیسیلیک اسید در شرایط تنش گرمای انتهای فصل بر میزان توزیع مجددمواد فتوسنتزی در سه رقم کلزا، دو آزمایش جداگانه به صورت کرت های یکبار خردشده در قالب طرح بلوک هایکامل تصادفی و در چهار تکرار در یک مزرعه تحقیقاتی واقع در منطقه مرودشت استان فارس در سال زراعی1394-1395 انجام شد. آزمایش اول شامل کاشت سه رقم کلزا (ساریگل، آرجی اس 003 و هایلولا 401) درتاریخ کشت توصیه شده (20 آبان ماه) بود و به منظور مصادف شدن مراحل فنولوژیکی رشد گیاه بعد ازگرده افشانی با تنش گرمای پایان فصل، تاریخ کشت در آزمایش دیگر، 20 دی ماه در نظر گرفته شد. در هرآزمایش، چهار سطح سالیسیلیک اسید شامل صفر، 1، 1/5 و 2 میلی مولار به صورت کاربرد شاخسارهای به عنوان کرت های اصلی و سه رقم کلزا شامل ساریگل، آرجی اس 003 و هایلولا 401 به عنوان کرتهای فرعی در نظرگرفته شد. نتایج نشان داد که مصرف سالیسیلیک اسید باعث افزایش معنیدار میزان توزیع مجدد مواد ذخیره ایو فتوسنتز جاری ارقام کلزا در هر دو شرایط مطلوب و تنش گرمای پایان فصل گردید. تنش گرما، میزان توزیعمجدد و میزان فتوسنتز جاری را به ترتیب حدود 13 و 28 درصد کاهش داد. میانگین سهم توزیع مجدد ارقامکلزا در شرایط تنش گرما نسبت به شرایط مطلوب، 16 درصد افزایش یافت. بیشترین و کمترین میزان سهمتوزیع مجدد در شرایط تنش گرما نسبت به شرایط مطلوب به ترتیب به رقم ساریگل و آرجی اس 003 اختصاصداشت. در این تحقیق، اثر مثبت مصرف سالیسیلیک اسید بر شیب تغییرات میزان عملکرد دانه در شرایط تنشگرمای پایان فصل نسبت به شرایط مطلوب بیشتر بود، به طوریکه میانگین افزایش عملکرد دانه تیمارهای کاربردسالیسیلیک اسید در ارقام کلزا مورد مطالعه نسبت به تیمار شاهد (عدم مصرف سالیسیلیک اسید)، در شرایطمطلوب حدود 18 درصد و در شرایط تنش گرمای پایان فصل، حدود 25 درصد بود.

کلیدواژه ها:

محلول پاشی ، تنش گرما ، عملکرد ، کلزا