تأثیر استفاده از باکتری محرک رشد نیتراژن بر عملکرد و برخی خصوصیات رشد سه رقم گندم دیم در استان زنجان

به منظور بررسی تأثیر استفاده از کود زیستی نیتراژن بر عملکرد و برخی خصوصیات رشد سه رقم گندم دیم سرداری، آذر 2 و هما، آزمایشی در ایجرود- استان زنجان به صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار و 12 تیمار در سال زراعی 91-1390 اجرا شد. فاکتور اول شامل: ارقام گندم دیم سرداری، هما و آذر 2. فاکتور دوم سطوح تلفیق بذر با کود نیتراژن شامل (N(0: شاهد (بدون بذر مالی با نیتروژن و بدون مصرف کودنیتروژن )، (N(1: بذرمالی طبق توصیه کارخانه، (N(2: بذر مالی دو برابر توصیه کارخانه و (N(3: تیمار تلفیقی زارع و نیتراژن (بذر مالی دو برابر توصیه کارخانه +50% کود اوره مصرفی زارع به صورت سرک در بهار). نتایج نشان داد اثر اصلی رقم بر صفات تعداد پنجه در بوته، تعداد بوته در واحد سطح، ارتفاع بوته، عملکرد دانه و وزن هزار دانه معنی دار بود. اختلاط کود اوره و کود زیستی نیتراژن تأثیر معنی داری بر عملکرد و اجزای عملکرد داشت به طوریکه تیمار (N(3 دارای بیشترین عملکرد (1/40 تن در هکتار)، تعداد پنجه در بوته (2/65)، تعداد بوته در واحد سطح (184/08)، ارتفاع بوته (62/67 سانتیمتر)، وزن هزار دانه (42/09 گرم) بود. اثر متقابل ارقام گندم دیم و بذر مالی با نیتراژن نشان داد که عملکرد دانه تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی معنی دار بود، به طوریکه هر یک از ارقام با تیمار ((N(0) در پائین ترین و با تیمار ((N(3 در بالاترین سطح آماری قرار گرفت. بیشترین عملکرد دانه مربوط به رقم سرداری (1/69 تن در هکتار) و پس از آن رقم هما با (1/42 تن در هکتار) در تیمار ((N(3) بود که در سطح برتر آماری قرار گرفتند. بنابراین با کاهش 50% کود اوره همراه با مصرف کود زیستی نیتراژن و انتخاب رقم مناسب می توان به عملکرد قابل قبولی در گندم دیم دست یافت.

کلیدواژه ها:

گندم دیم ، کود زیستی نیتراژن ، عملکرد دانه ، خصوصیات رشد