واکاوی جایگاه نور در مکتب اشراق و معماری اسلامی ایران

نور به عنوان پدیده ای بدیهی در فلسفه شیخ اشراق شهاب الدین سهروردی مرکزیت دارد. وی بخش عمده حکمه الاشراق را به بیان جایگاه و انواع نور که به صورت یک سلسله مراتب وجود دارد و در رأس آن نورالانوار، یعنی مصدر تمام نورها، واقع است اختصاص داده است. زیبایی که به چشم میآید از پرتو نور و روشنایی است و گرنه در تاریکی، زیبایی مفهومی ندارد. نور و روشنایی چه ظاهری و چه عرفانی باعث می شود که زیبایی به چشم آید و رنگ و سایر زیبایی های شیء جلوه کند. بحث نور و پرداختن به آن می تواند در مباحث زیباییشناسی و هنر جایگاه ویژه ای داشته باشد. هر فضا با نور دو چهره مییابد، روز و شب که با تغییر مقدار نور، ایندو با هم پیوند مییابند . نور موضوعی است که در هر دوره زمانی، احساس و مفهومی خاص به معماری و زندگی داده است و نور میتواند به عناوین مختلفی برای القاء مفهوم و هدفی مورد استفاده قرار گیرد. از جمله علوم و هنرهایی که میتوان به نقش نور در آن ها اشاره داشت، هنر معماری است که بحث مفصلی را در زمینه روند بهرهگیری از نور طبیعی به خود اختصاص میدهد. در هنر معماری، نور یکی از اجزایی است که کنار عناصر و مفاهیم دیگر از قبیل ساختار، نظم فضایی، مصالح، رنگ و غیره مطرح می شود. معماری بازی هنرمندانه دقیق و خیره کننده مجموعه ای از اجسام ساخته شده در زیر نور است.

کلیدواژه ها:

نور ، اشراق ، معماری اسلامی