بررسی تاثیر شاخص توسعه انسانی بر شاخص سلامت در ایران93-54

سلامت به عنوان موضوعی مطرح در هر جامعه، به مثابه بخشی از فرهنگ آن جامعه، با مفاهیم خاصی بیان میشود.بیشترین تلقی از سلامت که مطرح میشود، این است که به عنوان نعمت در نظر گرفته میشود و ارزش آن به درستی شناخته نمیشود، مگر هنگامی که از دست برود. موضوع سلامت در سطح بینالملل و تا زمانی که پس از جنگ جهانی اول اساسنامه جامعه ملل تهیه میشد، از یاد رفته بود و تنها در واپسین روزها، تهیه کنندگان پیش نویس اساسنامه به یاد بهداشت جهان افتادند. از این رو، بخش سلامت )بهداشت و درمان( از جمله بخشهای کلیدی هر کشور به شمار میآید و در فرآیند توسعه اقتصادی به عنوان زیربنا مطرح میشود، زیرا عامل یادشده به صورت مستقیم بر بهرهوری نیروی کار و در نتیجه، افزایش تولید و رشد اقتصادی تاثیر میگذارد. شاخص توسعه انسانی در سال 1990 به عنوان مقیاس جدیدی از توسعه و اندازه گیری آن جوامع در نظر گرفته شد. این شاخص مبتنی بر این ایده اساسی است که لازمه دستیابی به زندگی بهتر، علاوه بر داشتن درآمد بالاتر، پرورش و بسط استعدادها و ظرفیتهای انسانی است. شاخص توسعه انسانی درصدداندازهگیری متوسط دستیابی یک کشور در سه بعد توسعه انسانی است. این ابعاد عبارت است: زندگی طولانی توام با سلامتی، دانش، استاندارد زندگی. زندگی طولانی توام با سلامتی با معیار امید به زندگی در بدو تولد، دانش به وسیله ترکیبی از میزان سواد بزرگسالان و نسبت ثبت نام خالص ترکیبی در آموزش ابتدایی، متوسطه و عالی و استاندارد زندگی به وسیله GDP سرانه و یا درآمد اندازه گیری میشود. با توجه به اهمیت موضوع سلامت و همچنین توسعه انسانی در جوامع از اینرو در پژوهش حاضر برآنیم به بررسی تاثیر شاخص توسعه انسانی بر شاخص سلامت در ایران بپردازیم. داده های مورد استفاده در این بررسی برای کشور ایران در دوره ی زمانی 1393 - 1354 به دست آمده است و برای تحلیل موضوع از روش جوهانسون-جوسیلیوس استفاده شده است بر اساس نتایج بدست آمده از این روش، اثرگذاری ضرایب متغیرها بر اساس مبانی نظری مورد انتظار بوده و از نظر آماری نیز معنیدار می باشد. نتایج حاکی از آن است که در بلند مدت افزایش هریک از متغیرهای ضریب جینی و درصد پوشش بیمه ای باعث کاهش شاخص سلامت می شود. و افزایش امید به زندگی باعث افزایش نرخ مرگ و میر نوزادان می شود و تاثیر امید به زندگی بر شاخص سلامت در این تحقیق بی معنی است.همچنین نتایج مربوط به الگوی تصحیح خطای برداری نیز حاکی از آن است که در هر دوره 007 / 0 از عدم تعادل کوتاه مدت برای رسیدن به تعادل بلند مدت تعدیل می شود.

کلیدواژه ها:

شاخص سلامت ، توسعه انسانی ، شاخص سلامت ، ضریب جینی ، امید به زندگی ، پوشش بیمه ای