اندازه گیری فلزات سرب و کادمیوم در نمونههای شیرخام و پاستوریزه تولید شده در شهرهای صنعتی ایران به روش ولتامتری عاریسازی آندی و کاتدی

فلزات سنگین یکی از آلاینده های جدی شیر هستند. اثرات سمی این دسته از عناصر و صدماتی که به بافت ها و اندام های مختلف وارد می سازند امری اثبات شده است. مطالعه ی حاضر ارزیابی وضعیت باقیمانده های فلزات سنگین سرب و کادمیوم در شیر خام و پاستوریزه تولید شده در شهرهای صنعتی اصفهان، اهواز، تهران، تبریز و مشهد می باشد. تعداد 100 نمونه شیر شامل 50 نمونه شیرخام و 50 نمونه شیر پاستوریزه انتخاب و پس از جمع آوری از هریک از شهرهای ذکر شده و انتقال به آزمایشگاه دانشکده دامپزشکی دانشگاه رازی با استفاده از روش هضم مرطوب(اسید نیتریک، اسید سولفوریک و آب اکسیژنه) هضم گردید. نمونه های آماده شده به منظور بررسی باقیمانده های فلزات سمی سرب و کادمیوم با استفاده از دستگاه ولتامتری و روش عاریسازی آندی و کاتدی مورد آزمایش قرار گرفت. میانگین غلظت فلز سرب در نمونه های شیرخام و پاستوریزه پنج شهر صنعتی به ترتیب µg/kg04/14 و µg/kg 59/9 اندازه گیری شد. همچنین میانگین غلظت فلز کادمیوم در نمونه های شیرخام و پاستوریزه به ترتیب µg/kg 10/1 و µg/kg 03/1 تعیین گردید. در این مطالعه مشاهده شد که، بیشترین مقدار فلزات سرب و کادمیوم در بین نمونه های جمع آوری شده شیر خام و پاستوریزه به ترتیب متعلق به شهرهای اصفهان و تهران بود. با توجه به حد استاندارد اعلام شده توسط کدکس تمامی نمونه های شیر از لحاظ آلودگی به این فلزات کمتر از حد مجاز بودند. همچنین مشاهده گردید که میزان باقیمانده سرب و کادمیوم در شیرخام به طور معنی داری بیشتر از شیر پاستوریزه بود(p<0.05). به عبارت دیگر مراحل مختلف در تولید شیر پاستوریزه ممکن است باعث کاهش این فلزات در شیر گردد.

کلیدواژه ها:

شیرخام ، شیر پاستوریزه ، فلزات سنگین ، عاریسازی آندی و کاتدی