بررسی افت سطح ایستابی منابع آب زیرزمینی دشت خاش با استفاده از زمین آمار و GIS

در حال حاضر، در کشور به دلیل برداشت بیش از حد مجاز آب از سفره های ز یر زمینی، منابع آب ز یرزمینی به شدت رو به کاهش است. کاهش حجم آب های ز یر زمینی از یکسو و فعا لیت های انسان از سو ی دیگر، موجب کاهش کیفیت منابع آب های زیرزمینی وتخریب اراضی با گذشت زمان میگردد. دراین تحقیق به بررسی تغییرات مکانی و زمانی سطح آب زیرزمینی دشت خاش با استفاده از روشهای زمین آماری در دوره آماری(1381-1388) پرداخته شده است. ابتدا داده های سطح ایستابی مربوط به 36 حلقه چاه منطقه در سالهای 1381 و 1388 جمع آوری گردید. پس از کنترل کیفیت و صحت آمار و بررسی نرمال بودن آنها، از روشهای مختلف میانیابی شامل روشهای میانیابی قطعی(توان دهی عکس فاصله (IDW ) ، روش چند جمله ای مکانی((LPI،روش چند جملهای جهانی((GPI با توانهای 1و 2و 3، روش توابع پایه شعاعی((RBF (اسپلاین کاملا منظم، اسپلاین با کشش، مولتی کوادریک، مولتی کوادریک معکوس، اسپلاین صفحه نازک) و روشهای زمین آماری (روش کریجینگ معمولی((OK، کریجینگ ساده((SK ، کریجینگ گسسته((DK جهت میانیابی سطح ایستابی استفاده شد . انتخاب بهترین روش میانیابی با استفاده از معیارهای ME و RMSE و R2 انجام گرفت. سپس نقشه های پهنه بندی مکانی در ابتدا و انتهای دوره مطالعه ترسیم شد. نتایج نشان داد که واریوگرام مدل گوسی به عنوان بهترین مدل برازش شده به ساختار فضایی داده ها و روش چند جملهای جهانی از بین روشهای درونیابی قطعی و روش کریجینگ معمولی از بین روشهای زمین آماری، بهترین روش میانیابی عامل سطح آب می باشد. نتایج بدست آمده از پهنه بندی، حکایت از افزایش سطح آب زیرزمینی در قسمت های مرکزی و کاهش آن در سایر قسمت های دشت در این دوره آماری دارد.

کلیدواژه ها:

خاش ، سطح آب زیرزمینی ، زمین آمار ، میانیابی.