ارزیابی مناسب ترین توزیع آماری در برآورد دبی متوسط سالانه رودخانه هلیل رود

در هیدرولوژی سعی میشود برای داده ها، توابع احتمالی مناسبی پیدا شود تا از روی آنها بتوان مقدار متغیر مورد نظر را به ازاء احتمالات مختلف محاسبه کرد. مطالعه فراوانی دبی های متوسط سالانه و اطلاع از دوره بازگشت آنها میتواند برنامه ریزان و متخصصان را در هر پروژه آبی یاری نماید. هدف از این پژوهش ارزیابی مناسب ترین توزیع آماری در برآورد دبی متوسط سالانه رودخانه هلیل رود میباشد. در این تحقیق برای به دست آوردن مناسبترین توزیع های آماری جهت برآورد دبی متوسط سالانه با دوره های بازگشت مختلف، داده های دبی متوسط سالانه ایستگاه هیدرومتری حسین آباد رودخانه هلیل رود طی یک دوره آماری 53 ساله جمع آوری گردید و با استفاده از انواع توزیع های آماری مربوطه در محیط نرمافزار SMADA که مبتنی بر روش گشتاورها میباشد برازش داده شد. به منظور ارزیابی دقت توزیع ها و مقایسه نسبی نتایج آنها با مقادیر مشاهداتی، از شاخصهای آماری MAE و RMSE استفاده شده است. تحلیل های آماری نشان میدهد که توزیعهای پیرسون نوع سه، لوگ پیرسون نوع سه، لوگ نرمال سه پارامتری، لوگ نرمال دو پارامتری، گامبل نوع یک و نرمال با کمترین MAE و RMSE به ترتیب دارای بیشترین تطابق با مقادیر مشاهداتی میباشند. با استفاده از توزیع پیرسون نوع سه مقادیر دبیهای با دوره بازگشت 2، 3، 5، 10، 25، 50، 100 و 200 ساله به ترتیب برابر 11/7، 03 /11، 79/15، 18/22، 60/30، 01/37، 47/43 و 99/49 به دست آمد. نتایج به دست آمده نشان میدهد که میتوان از مدل SMADA در ایستگاه هیدرومتری جهت تعیین دبی برای دوره های بازگشت مختلف با دقت مناسبی استفاده نمود.

کلیدواژه ها:

دبی های متوسط سالانه ، دوره بازگشت ، رودخانه هلیل رود ، نرم افزار SMADA ، توزیع پیرسون نوع سه