واسنجی مدلهای DRASTIC و GODS جهت بررسی آسیب پذیری آبخوان دشت خضری

سفره های آب زیرزمینی، به عنوان یکی از مهمترین منابع آبی آسیبپذیر، به شکلهای مختلف در معرض آلودگی قرار دارند که تشخیص و کنترل آلودگی در آنها نسبت به آبهای سطحی مشکل تر و پرهزینه تر است. همچنین، به دلیل استمرار آلودگی در این منابع، بهترین روش جلوگیری از آلودگی آنها، شناسایی منابع آلوده کننده و مناطق آسیبپذیر، تهیه نقشه های پهنه بندی آسیبپذیر و اتخاذ سیاستهای مدیریتی مناسب است. مدلهای متعددی از روشهای شاخص برای ارزیابی آسیب پذیری آبهای زیرزمینی برحسب دقت و کیفیت مدل، در دسترس بودن داده ها، اطلاعات و همچنین وسعت منطقه مطالعاتی تهیه شده اند که مهمترین این مدلها عبارت اند از: DRASTIC، GODS، SINTACS، EPIK، PCO و.... میباشند. برای ارزیابی دشت خضری از روش DRASTIC و GODS استفاده شده است که مهمترین عوامل تعیین کننده برای کنترل آلودگی آبهای زیرزمینی در روش DRASTIC عبارتاند از: عمق آب زیرزمینی (D)، تغذیه خالص (R)، محیط آبخوان (A)، محیط خاک (S)، توپوگرافی (T)، اثر منطقه غیراشباع (I) و هدایت هیدرولیکی (C) می باشند.این دشت که جزو زیر حوضه های نمکزار خواف- دق پترگان ایران میباشد. از جنبه تقسیمات سیاسی کشور جزو استان خراسان جنوبی و در محدوده شهرستان قاینات واقع شده است. این دشت مابین طولهای 35 58 تا 17 59 شرقی و عرضهای 41 33 تا 6 34 میباشد.نتایج حاصل از دراستیک برای این دشت نشان داد که بخش کوچکی از منطقه دارای آسیب پذیری بسیار کم (60/6 درصد) و ناحیه بسیار وسیعی از دشت دارای آسیب پذیری کم (68/69 درصد) و شمال غربی و غرب این دشت دارای آسیب پذیری متوسط (93/12 درصد)، زیاد (52/7 درصد) و خیلی زیاد (27/3 درصد) میباشد.

کلیدواژه ها:

آبخوان دشت خضری ، مدل دراستیک (DRASTIC) ، مدل (GODS) ، سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) ، آسیب پذیری