ارزیابی و تعیین سویه های ریزوبیومی متحمل به شوری و خشکی همزیست با توده های بومی عدس استان آذربایجان غربی

گیاهان خانواده لگومینوز به دلیل نقش مهمی که در تثبیت بیولوژیکی ازت دارند از نظر اکولوژی و کشاورزی دارای اهمیت فراوان هستند در عین حال میزان تثبیت بیولوژیکی در سیستم همزیستی ریزوبیوم - لگوم تحت تاثیر محیط قرار می گیرد که تنش شوری و خشکی از مهم ترین این عوامل هستند در این تحقیق سویه های ریزوبیومی همزیست با گیاه عدس از شهرستان های ارومیه، خوی، قره، ضیا الدین، پلدشت، چالدران، میاندوآب و پیرانشهر جمع آوری گردیده و سپس در آزمایشگاه 64 ایزوله ریزوبیومی از آنها خالص سازی و تکثیر گردید. سپس سویه های ریزوبیومی در محیط کشت مایع و محیط کشت جامد تحت تنش شوری (حاوی غلظت های صفر، 400، 300، 200 و 500 میلی مولار کلرید سدیم) و تنش خشکی (حاوی غلظت های 144، 288، 576، 720 گرم در لیتر پلی اتیلن لیکول 6000) قرار گرفت در پایان ایزوله های RS12( ارومیه)، RS41 (خوی)، RS91(میاندوآب) و RS202 و RS191 (پیرانشهر) به عنوان سویه های متحمل به شوری و خشکی شناسایی و گزیش گردیدند در ادامه کارایی همزیستی سویه های مقاوم به شوری و خشکی در تثبیت بیولوژیکی ازت در ارتباط با گیاه عدس (توده بومی ارومیه) در قالب طرح کاملا تصادفی با 5 تکرار در ارتباط با صفات تعداد گره، وزن گره، وزن خشک کل، وزن خشک ریشه و میزان نیتروژن تثبیت ده مورد ارزیابی قرار گرفت بر این مبنا تجزیه کلاستر توانست سویه های ریزوبیومی شهرستان های ارومیه و میاندوآب را در یک کلاستر، سویه های شهرستان پیرانشهر را در کلاستر دیگر و سویه های شهرستان خوی را در کلاستر جداگانه ای دیگری دسته بندی نمود وجود تنوع بالا و امکان گزینش بین سویه ها جهت مقاومت به شوری و خشکی ضرورت پالاییش اقلیمی ایران جهت معرفی سویه های ریزوبیومی متحمل که همزیستی مناسبی با توده های بومی عدس در مناطق دیم ایران را داشته باشند بیشتر نمایان تر می سازد.

کلیدواژه ها:

تثبیت بیولوژیکی ، دیم ، متحمل ، گزیش ، لگوم ، جدایه