بررسی شاخص های مورفولوژیک موثر بر عملکرد و اجزاء عملکرد در ژنوتیپ های مختلف گندم

با توجه به اهمیت ویژه و استراتژیک و به منظور بررسی شاخص های مورفولوژیک موثر بر عملکرد و اجزاء عملکرد در ژنوتیپ های مختلف آن تحقیقی بر اساس طرح بلوک کامل تصادفی در طی سال های 1386 و 1387 در یکی از اراضی شهرستان مشگین شهر از توابع استان اردبیل انجام شد. در تحقیق حاضر تعداد 10 رقم گندم بهاره اصلاح شده (دز، چمران، هامون، کویر، مرودشت، نیک نژاد، پیشتاز، شیراز، ارترک و تجن) به روش کاشت جوی و پشته ای که فاصله بین ردیف ها 15 سانتی متر و فاصله بین بوته ها 5 سانتی متر در نظر گرفته شده بود کشت شدند. فاصله بین کرت های اصلی 150 سانتی متر و طول کرت ها 3 متر و در داخل هر کرت از هر رقم 3 خط بود. در تخقیق حاضر صفاتی همچون سطح برگ، وزن خشک برگ، وزن دانه، وزن هزار دانه، وزن خشک کل، طول ریشک ، طول سنبله، تعداد سنبله و تعداد دانه در خوشه مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به کلیه بررسی های صورت گرفته و نتایج خاصل از جداول بدست آمده ارقام مختلف از لحاظ ارتفاع ، تعداد روز تا گلدهی، عملکرد دانه ، وزن هزار دانه، تعداد دانه در سنبله اختلاف معنی دار داشتند. در بین ارقام ذکر شده از نوزده صفت مورد مطالعه در هفده صفت تنوع معنی داری مشاهده شد. همچنین نتایج تحقیق نشان داد که بین شاخص سطح برگ با عملکرد دانه، تعداد روز تا گلدهی، عملکرد بیولوژیک و کاه و سرعت رشد گیاه (CGR) و کل ماده خشک تولیدی (TDM) همبستگی مثبت و نیز همبستگی منفی بین شاهص سطح برگ (LAI) با طول ریشک و طول سنبله و ضریب برداشت (HI) وجود دارد. در مجموع با توجه به نتایج بدست آمده ارقام هامون، شیراز و نیک نژاد از رقم های دیگر برتر بوده و از نظر خصوصیات مورفولوژیکی نیز برای این منطقه مناسبتر می باشند.

کلیدواژه ها:

گندم ، ژنوتیپ ، روش های آماری ، عملکرد دانه ، مورفولوژیک