تحلیلی بر معیارهای ارزیابی آسیب پذیری مناطق شهری در برابر زلزله ... نمونه موردی: کلان شهر تهران

زلزله یکی از مخاطرات طبیعی است که درصورت وقوع مشکلات و خسارات جبران ناپذیری برای محیط زیست انسان ایجاد می کند. کلان شهر تهران به دلایلی از جمله قرار گرفتن روی کمربند زلزله خیز آلپ- هیمالیا و وجود گسل در شمال و جنوب آن همواره مستعد پدیده زلزله است. در این زمینه همواره از سوی کارشناسان و صاحب نظران نظریه ها و معیارهایی جهت مقابله یا کاهش خسارت های احتمالی عنوان شده است. حال هدف اصلی این مقاله شناسایی معیارهای مذکور و تحلیل آنها در ارتباط با میزان عملی و اجرایی بودن آن است. چرا که ارائه معیارهای آرمانی و غیرقابل اجرا، عملا پاسخ گوی کلان شهر تهران که تراکم جمعیت بالا، فشردگی بافت مسکونی، عدم رعایت سرانه ها و استانداردها و ... از ویژگی های انکارناپذیر آن است، نمی باشد. روش تحقیق در این مقاله توصیفی- تحلیلی و آماری با تاکید بر نگرش سیستمی است که جهت ارزیابی معیارها از مدل AHP در محیط نرم افزار Expert Choice 2000 استفاده شده است. به این ترتیب که ابتدا با استفاده از روش کتابخانه ای معیارهای موردنظر جمع آوری شده و سپس میزان اجرایی بودن آن در وضعیت موجود در 9 منطقه از کلان شهر تهران برآورد شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که در میان معیارهای کاهش آسیب پذیری، مقاومت مصالح و عرض شبکه ارتباطی به ترتیب بیشترین اهمیت را دارند و مناطق 8 ، 22 و 1 به لحاظ معیارهای بررسی شده در ارتباط با میزان آسیب پذیری به ترتیب وضعیت مناسب تری را داشته اند.

کلیدواژه ها:

کلان شهر تهران ، آسیب پذیری ، زلزله ، مدل AHP