بررسی اثرات عصاره کاکل ذرت در دفع ادراری کلسیم، فسفر و کراتینین ناشی از داروی سیس پلاتین در موش آزمایشگاهی

سابقه و هدف: سیس پلاتین که با نام CDDP نیز مشهور است ترکیبی سنتتیک و ضدتوموری بوده که به طور شایع در کلینیک ها به عنوان یک داروی ضد سرطان در درمان تومورهای سخت از جمله تومورهای پستان، بیضه، تخمدان، ریه، سر و گردن و ... استفاده می شود. این دارو همانند سایر داروهای شیمیایی دیگر عوارض جانبی دارد که مسمومیت کلیوی تنها محدودیت تجویز این دارو در انسان می باشد. دارو علاوه بر نفروتوکسیسیتی، منجر به هپاتوتوکسیسیتی در انسان نیز می شود. استفاده از گیاهان دارویی بویژه کاکل ذرت برای درمان سنگ کلیه سابقه دیرینه ای دارد همچنین برای دفع سنگ های کلیوی، حل شدن سنگ های کلیوی و یا جلوگیری از تشکیل سنگ توسط مردم عامیانه استفاده می شد. لذا هدف ما در این مطالعه بررسی اثرات عصاره کاکل ذرت در دفع ادراری کلسیم، فسفر و کراتینین ناشی از داروی سیس پلاتین در موش آزمایشگاهی بود. مواد و روش ها : در این مطالعه تجربی ابتدا کاکل ذرت خشک از شرکت هزاروچهل گیاه به شناسه 6041 تهیه و سپس آسیاب و به پودر تبدیل شد. سپس پودرها را در آب مقطر در حال جوش(پس از خاموش کردن بن ماری) به مدت 15 دم کردیم. محلول تهیه و بوسیله کاغذ واتمن نمره 1 صاف و باکمک دستگاه فریزدرایر لیوفیلیزه شد و مورد استفاده قرار گرفت. سپس تعداد 32 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار به میانگین وزنی 200 گرم به طور تصادفی به 4 گروه ذیل تقسیم کردیم: گروه 1: گروه کنترل ( تزریق نرمال سالین )، گروه 2 : گروه دریافت کننده سیس پلاتین با دوز mg/kg 7 به صورت تک دوز داخل صفاقی، گروه 3: دریافت کننده سیس پلاتین + عصاره آبی کاکل ذرت mg/kg 100، گروه4: دریافت کننده سیس پلاتین + عصاره آبی کاکل ذرت mg/kg 200. در این مطالعه عصاره کاکل ذرت بصورت روزانه به مدت 21 روز به مقدار 1.5 سی سی به موش ها از طریق گاواژ خورانده شد. برای اندازه گیری پارامترهای کلسیم، فسفر و کراتینین در ادرار( 24 ساعته) موش ها به مدت 24 ساعت در قفس های متابولیک گذاشته و ادرار آن ها را جمع اوری شد. برای ارزیابی پارامترهای بیوشیمیایی از اتوآنالیز Prestige 24i و کیت شرکت بیوتک استفاده شد. داده ها پس از جمع آوری در نرم افزار SPSS نسخه 18 وارد و نتایج به صورت mean±SDگزارش شد. همچنین برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون آنالیز واریانس در صورت نرمال بودن و در صورت عدم نرمال بودن از آزمون کروسکالوالیس برای مقایسه دوزهای مختلف در سطح معناداری ( α=0.05 ) استفاده شد . یافته ها: نتایج این مطالعه حاکی از آن بود که در انتهای مطالعه میانگین وزنی موش های گروه کنترل از سایر گروه ها بطور معناداری بیشتر بود (P> 0.05). پس از مداخله مورد نظر میانگین سطح ادراری کلسیم در گروه کنترل بطور معناداری کمتر از سایر گروه ها (P<0.05) و همچنین سطح ادراری فسفر و کراتینین در گروه کنترل در مقایسه با سایر گروه های مورد مطالعه بطور معناداری بالاتر از سایرگروه های مورد بررسی بود (P<0.05). نتیجه گیری: با توجه به آسیب وارده به بافت کلیه توسط سیس پلاتین کاکل ذرت تا حد قابل قبولی اثرات ناشی از سیس پلاتین را بهبود بخشد و پیشنهاد می گردد جهت اطمینان از نتایج جامعه مورد نظر با حجم نمونه بالاتر انجام گردد.

کلیدواژه ها:

سیس پلاتین ، کاکل ذرت ، فسفر ، کلسیم ، کراتینین