بررسی و مقایسه تطبیقی مضامین عرفانی صحیفه سجادیه و متون عرفانی فارسی (رساله قشیریه و کشف المحجوب) صفات الهی

سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 560

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

MTCONF03_003

تاریخ نمایه سازی: 4 شهریور 1398

چکیده مقاله:

صحیفه سجادیه، مجموعه کرامندی از سخنان امام چهارم شیعیان، زین العابدین (ع) است که به صورت دعا و با حالتیکاملا متواضعانه و با تضرع، از زبان بنده مومن خطاب به حق تعالی بیان شده است. تعداد ادعیه این کتاب شریف که آن را ازنظر ارزش بعد از قرآن و نهج البلاغه قرار میدهند و به نام هایی همچون خواهر قرآن، انجیل اهل بیت و زبور آل محمد خواندهمی شود، در اصل هفتاد و پنج فقره بوده است که بیست و یک دعا مفقود شده، پنجاه و چهار دعا موجود می باشد. صحیفهسجادیه، قدیمی ترین کتاب دعا در میان منابع اسلامی و اصی لترین کتاب روحانی دوره های اولیه فرهنگ اسلامی است.تعلیمات این کتاب معنوی از الهیات گرفته تا تعلیمات اجتماعی را شامل میشود. همچنین ریشه های فلسفه و کلام اسلامی وعرفان و تصوف را میتوان در این کتاب پیدا کرد. پژوهش حاضر که به شیوه کیفی به تحلیل محتوای صحیفه و مقایسهبینامتنی آن با دو اثر منثور عرفانی یعنی رساله قشیریه و کشف المحجوب می پردازد، مضامین عرفانی و دینی و کلامیمشترک میان سه اثر را استخراج و با یکدیگر مقایسه نموده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که علیرغم ارادت نویسندگاندو کتاب رساله قشیریه و کشف المحجوب نسبت به اهل بیت و امام سجاد (ع)، قرینه ای که بر اقتباس مستقیم دو اثر منثورعرفانی از صحیفه سجادیه دلالت کند به دست نیامد. اما می توان گفت که آنان، اصول اصلی و مبنایی تصوف و تفکر عرفانیخویش را از آبشخورهای بیکران اندیشه و فرهنگ قرآنی اخذ کرده اند و خطوط اصلی آموزه های صوفیانه آنان برگرفته ازتعالیم ائمه اطهار(ع) است و رنگ و بویی کاملا اسلامی دارد. آنچه موجب اشتراک در محتوا به ویژه مضامین دینی و عرفانی شدهاست، همانا پیروی عرفای نویسنده از قرآن و حدیث و سنت بوده است.

نویسندگان

وحید ایدون

کارشناس ارشد زبان وادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد آستارا