تعیین دوره بحرانی حساسیت به شوری دو رقم گندم نان

به منظور تعیین حساسیت به شوری گندم در مراحل مختلف رشد ، آزمایشی بصورت فا کتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مرکز ملی تحقیقات شوری واقع در یزد در سال 82-81 انجام گرفت . فاکتورهای آزمایشی شامل دو رقم زراعی گندم (کویر و روشن ) و اعمال تیمار شوری در مراحل سبز شدن ، پنجه دهی ، ساقه رفتن ، ظهور خوشه و یک هفته پس از گلدهی بود . همچنین از یک تیمار شاهد که در تمام مراحل رشد با محلول غذایی شیرین (1/5 دسی زیمنس بر متر ) آبیاری می گردید استفاده شد . تیمار های آزمایش سه بار تکرار شدند . آزمایش در ٣٦ جعبه فایبرگلاس به ابعاد 0/50*0/45 متر و به عمق 0/50 متر انجام گرفت . هر تیمار تا رسیدن به مرحله رشدی مورد نظر با محلول غذایی شیرین آبیاری گردی د. در زمان مرحله رشدی مورد نظرشوری اعمال و تا پایان فصل رشد با محلول غذایی با شوری ٢٠ دسی زیمنس بر متر آبیاری گردید. در زمان برداشت گیاهان داخل هر جعبه از سطح خا ک برداشت گردید . عملکرد بیولو ژیک، عملکرد کاه و عمل کرددانه، اجزاء عمکرد دانه برای هر تیمار اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد که افزایش طول دور ه تیمار با آب شور به شدت عمل کرد بیولو ژیک هر دو رقم را در مقایسه با شاهد کاهش داد. در رقم کویر بیشترین حساسیت به شوری عملکرد دانه به ترتیب مراحل سبز شدن، ساقه رفتن، پنجه دهی ، خوشه رفتن و یک هفته پس از گلدهی بود . ترتیب حساسیت در رقم روشن مرحله ابتدای رشد (سبز شدن )، پنجه دهی ، ساقه رفتن ، خوشه دهی و یک هفته پس از خوشه رفتن بود . در رقم کویر اعمال تیمار شوری در مرحله خوشه رفتن ، باعث افزایش معنی دار تعداد دانه در سنبله شد . اعمال تیمار شوری تنها در مرحله سبز شدن باعث کاهش معنی دار تعداد دانه در سنبله رقم روشن گردید . در هر دو رقم با کاهش طول دوره تنش شوری ارتفاع بوته به میزان کمتری در مقایسه با شاهد دو رقم کاهش یافت . این مطالعه به طور واضح نشان داد که آب شور را نمی توان در تمام مراحل رشد گیاه جهت داشتن عمل کرد معقول بکار برد . معمولا عمل کرد بیشتر با کاربرد آب شیرین در مراحل حساس و استفاده از آب شور و لب شور در مراحل متحمل گیاه بدست می آید.

کلیدواژه ها:

دوره بحرانی ، شوری ، گندم