بررسی کاریولوژیکی سه گونه از جنس Hedysarum در ایران

جنس Hedysarum از خانواده Fabaceae با نام فارسی خار ترنجبین یا اسپرسی و نام انگلیسی sweet vetch در ایران حدود 18 گونه گیاه علفی چند ساله علوفه ای دارد . در این تحقیق سه گونه H. criniferum ، H. Coronarium و H. Kopetdaghi با استفاده از روش رنگ آمیزی با هماتو ک سیلین، و سیستم آنالیز تصویری موردمطالعه کاریوتیپی قرار گرفتند . برای این منظور پس از کشت و جوانه زنی بذور، از مریستم انتهایی ریشه برای مطالعات کروموزومی استفاده گردید . نتایج حاصل نشان داد که تعداد کروموزوم پایه (x) در هر سه گونه x=8 می باشد. بر این اساس دو گونه H. coronarium و ، H. criniferum با فرمول کاریوتیپی 7m+1sm دیپلوئید و دارای تعداد کروموزوم 16=2n=2x بودند و گونه ، H. kopetdaghi، با فرمول کاریوتیپی 16m ، تتراپلوئید و دارای تعداد کروموزوم 32=2n=4x بود. از بین گونه های مورد مطالعه در دو گونه H. criniferum و H. kopetdaghi دو جفت کروموزوم ماهواره دار مشاهده شد . براساس نتایج بدست آمده گونه H. criniferum در مقایسه با دو گونه دیگر از بیشترین VRC یا متوسط طول کروموزوم (5/47 میکرون) برخوردار بود . از لحاظ وضعیت تقارن و تکامل کاریوتیپی هر سه گونه وضعیت مشابهی را نشان دادند و با استقرار در کلاس 1A، از متقارنترین و در عین حال ابتد ائی ترین کاریوتیپ برخوردار بودند . وجود کروموزوم های با تیپ متاسانتر یک در فرمول کاریوتیپی گونه های فوق بیانگر شدت تقارن درون کروموزومی در آن ها بود. میزان A1 و A2 درگونه H. coronarium به ترتیب برابر 0/21 و 0/11 و 43/96=TF% و DRL=4/20 بود. میزان A1 و A2 در H. criniferum به ترتیب برابر 0/20 و 0/10 و 42/09=TF% و 4/12=DRL بود . میزان A1 و A2 در H. kopetdaghi برابر 0/15 و 44/66=TF% و 3/40=DRL بود.

کلیدواژه ها:

ا Hedysarum ، سیتوژنتیک ، سیستم آنالیز تصویری