تاثیر تنش خشکی بر عملکرد کمی و کیفی گیاه داروئی بادرشبو (Dracocephalum moldavica L.) تحت شرایط مزرعه

گیاه داروئی بادرشبو دارای خواص اشتهاآور، آرام بخش و ضد با کتری بوده و یکی از گیاهان داروئی است که در ایران به راحتی به عمل می آید. به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی بر عمل کرد کمی و کیفی گیاه داروئی بادرشبو آزمایشی در سال ١٣٨٣ تحت شرایط مزرعه، در مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع اجرا گردید . این بررسی با استفاده از طرح آزمایش کرت های خرد شده (اسپلیت پلات ) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در ٤ تکرار اجرا گردید . تیمار اصلی (A) شامل تنش خشکی در سه سطح (بدون تنش با ٩٠ % ظرفیت زراعیمزرعه، تنش متوسط با ٦٠ % ظرفیت زراعی مزرعه و تنش شدید با ٤٠% ظرفیت زراعی مزرعه ) و تیمار های فرعی (B) شامل سه اکوتیپ مختلف بذر گیاه بادرشبو از کرج، اصفهان و شیراز بودند . نتایج حاصل ازآزمایش نشان دادند که تاثیر تنش خشکی بر عمل کرد بیولو ژیک، سرشاخه گلدار، اسانس بذر، ساقه، برگ، وزن هزاردانه و شاخص برداشت در سطح یک درصد معنی دار بودند. همچنین نتایج نشان دادند که اختلاف معنی داری بین سطوح مختلف تیمار تنش خشکی بر درصد اسانس وجود نداشت. مقایسه میانگین تیمارها نشان دادند که تیمار(a3b1) با میانگین تولید ٥٢٢٠ کیلوگرم بیوماس خشک، ١٠٦١ کیلوگرم بذر و 889/40 کیلوگرم برگ خشک در هکتار نسبت به سایر تیمارها اختلاف معنی دار داشت. مقایسه میانگین تیمارها نشان دادند که از لحاظ تولید سرشاخه گلدار و عمل کرد اسانس به ترتیب تیمار a2b1 با میانگین ٤٣١٩ کیلوگرم سرشاخه خشک در هکتار و تیمار a1b1 با تولید 8/337 کیلوگرم اسانس در هکتار نسبت به بقیه تیمارها اختلاف معنی دار افزایشی داشتند . مقایسه میانگین وزن هزاردانه تیمارها نشان دادند که تیمار های (a3b2) و (a3b3) به ترتیب با وزن هزاردانه 0/84 و 0/72 گرم نسبت به سایر تیمارها اختلاف معنی دار کاهشی نشان دادند . همچنین تیمار (a2b3) با تولید ١٩٠٤ کیلوگرم ساقه خشک در هکتار و با داشتن شاخص برداشت 21/12 نسبت به سایر تیمارها اختلاف معنی دار داشت . همچنین از لحاظ وزن هزاردانه بین سایر تیمارها اختلاف معنی دار مشاهده نگردید . این بررسی نشان داد که تیمار (a1b3) با میانگین تولید 195/8 گرم ریشه خشک در متر مربع نسبت به سایر تیمارها از عملکرد ریشه بیشتری برخوردار بود.

کلیدواژه ها:

بادرشبو ، تنش خشکی ، عمل کرد کمی ، عمل کرد کیفی ، شاخص برداشت