تاثیر مقادیر و منابع متفاوت نیتروژن بر عملکرد کلزا و میزان جذب پتاسیم و فسفر از خاک

کلزا یکی از مهم ترین محصولات روغنی می باشد که طی سالیان اخیر کشت آن بسیار مورد توجه قرار گرفته است . کلزا نیا ز فراوان به نیتروژن دارد و غالبا به عنوان گیاهی با نیاز بالای نیترو ژن مورد توجه است. لذا طی تحقیقی در سال زراعی 81-1380 در مرکز تحقیقات کشاورزی استان زنجان تاثیر مقادیر مختلف نیترو ژن بر عملکرد دانه روغن، کلزا و میزان جذب فسفر و پتاسیم از خاک مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت فا کتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. پنج سطح کودی صفر، 60، 120، 180 و 240 کیلوگرم نیترو ژن خالص در هکتا ر از چهار منبع کودی مختلف اعم از اوره باپوشش گوگردی ، اوره معمولی ، نیترات آمونیم و سولفات آمونیم برای اجرای طرح مورد استفاده قرار گرفت . رقم مورد استفاده SLM046 بود. نتایج به دست آمده نشان داد که بیشترین عملکرد دانه و روغن از بالا ترین سطح کودی و با استفاده از کود اورهمعمولی حاصل شده است ، اما سطح کودی ١٢٠ کیلو گرم با میانگین 49/63 درصد بیشترین درصد روغن دانه را به خود اختصاص داد و با افزایش سطوح کودی از میزان آن در دانه کاسته شد . با افزایش سطوح نیتروژن میزان کلوکوزینولات کنجاله بطور معنی داری کاهش یافت . بیشترین تعداد غلاف در بوته از بالا ترین سطح کودی نیترو ژن ( ٢٤٠ کیلو گرم در ه کتار) بدست آمد . بالاترین درصد پروتئین در دانه به میزان 19/67 درصد از بالاترین سطح نیتروژن بدست آمد . حد اکثر فسفر تجمع یافته در برگ از تیمار ٦٠ کیلو گرم در هکتار نیترو ژن بدست آمد و با افزایش سطح کودی از مقدار آن کاسته شد . همچنین نتایج نشان داد که با افزایش استعمال ک ود نیترو ژنه مقدار تجمع یا جذب پتاسیم در گیاه افزایش می یابد به طوری که بالاترین میزان پتاسیم تجمع یافته از سطح کودی ٢٤٠ کیلوگرم درهکتار نیترو ژن خاالص به دست آمد . بالا بودن ضریب همبستگی عملکرد دانه با عملکرد روغن (**0/99=r) و به دنبال آن عملکرد بیولو ژیکی نشان داد که اساس انتخاب منابع کودی و مقادیر نیترو ژن می تواند بر اساس عملکرد روغن موردارزیابی قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

سطوح نیتروژن ، SLM046 ، علمکرد روغن ، گلوکوزینولات ، پتاسیم ، فسفر