بررسی تغییرات نیتروژن مضره، ضریب قلیائیت و قند قابل استحصال در اواخر رشد گیاه چغندرقند، تحت سیستم های آبیاری قطره ای، بارانی و فارو

به منظور مقایسه چهار سیستم مدیریت زراعی (آب و کود) در خصوص میزان تولید قند قابل استحصال ، آزمایش به صورت کرت خرد شده و در پایه طرح بلو ک کامل تصادفی ، در دو سطح فا کتور A (سیستم های مختلف آبیاری ) و فاکتور B (دوره های برداشت چغندرقند)، در کرت های به ابعاد ۱۴۴ متر مربع ، در مزرعه تحقیقات کشاورزی و پزش کی هسته ای ( ۱۳۸۳ ) بر روی گیاه چغندرقند اجراء گردید. تیمار های T۳ ،T۲ ،T1 و T4 به ترتیب عبارت از کودآبیاری قطره ای و بارانی ، آبیاری بارانی (همراه با استعمال دستی کود به خا ک) و آبیاری فارو بودند . فواصل بوته ها و ردیف های کاشت به ترتیب 0/25 و 0/5 متر در نظر گرفته شد . سطح کود اوره در تیمار های قطره ای، بارانی و فارو به ترتیب برابر با 121، 148 و 193 KgN/ha در نظر گرفته شد و جهت بهبود فرایند تغذیه گیاه ، کوددهی عناصر ،K ،P، Zn ،Mn و B بر روی تمامی کرت ها صورت گرفت . محصول در طی ماههای مهر ، آبان و آذر برداشت گردید و آنالیز نیترو ژن مضره ، ضریب قلیائیت و ش کر قابل استحصال بر روی غده های چغندرقند انجام شد .نتایج در سطح ۵ درصد مؤید این نکته بود ک ه تیمار های کودآبیاری (قطره ای و بارانی ) باعث تجمع نیترو ژن مضره در غده گیاه چغندرقند گردیده اند. در خصوص اثرات متقابل تیمار و دوره برداشت ، پلات کودآبیاری قطره ای، در دوره دوم برداشت ، بیشترین نیترو ژن مضره را شامل گردیده و در این راستا کمترین داده ، به دوره سوم برداشت تیمار های آبیاری بارانی و فارو اختصاص یافته است . کمترین ضریب قلیائیت مربوط به تیمار کودآبیاری قطره ای بوده و دوره دوم ، با کاهش قابل ملاحظه ضریب برداشت مو اجه بوده است . در رابطه با تولید شکر خالص و همچنین ش کر قابل استحصال ، تیمار های بارانی (T2 و T3) بیشترین میزان را به خود اختصاص داده اند و این مقدار در طیدوره های برداشت دوم و سوم به بالاترین سطح خود رسیده است . تیمار T2 در طی دوره های برداشت دوم و سوم ، بیشترین میزان شکر خالص و ش کر قابل استحصال (به ترتیب 16/1 و 11/4 tonha^-1 ) را تولید نموده است . همانطوریکه ملاحظه می گردد تأمین عناصر غذایی مورد نیاز گیاه چغندرقند از طریق سیستم کودآبیاری، موجب افزایش غیر متعارف وزن غده گردیده اما از سوی دیگر نتیجه معکوس در درصد قند داشته است. علت امر به دلیل افزایش نیترو ژن مضره و کاهش ضریب قلیائیت در تیمار های فوق بوده است . در خصوص مقایسه سیستم های مختلف آبیاری تحت فشار ، تیمار آبیاری بارانی بیشترین پاسخ را در خصوص تولید شکر به خود اختصاص داده است . همچنین در شرایط استفاده از سیستم فارو توصیه می گردد تا برداشت محصول طی دوره سوم صورت گیرد، زیرا در این دوره کمترین میزان ضریب قلیائیت ملاحظه گردیده است.

کلیدواژه ها:

نیتروژن ، ضریب قلیائیت ، چغندرقند