ارزیابی ترکیب پذیری عمومی و خصوصی لاین های برنج

ده تلاقی حاصل از تر کیب ٥ لاین نر بارور (لاین) و ٢ لاین نرعقیم سیتوپلاسمی (تستر)، مجموعًا ١٧ تیمار، جهت برآورد تر کیب پذیری عمومی و خصوصی برای تعدادی از صفات زراعی و مرفولو ژیکی ارقام برنج در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با ٣ تکرار مورد مطالعه قرار گرفت. صفات مورد بررسی شامل ده صفت مهم زراعی،مرفولوژیکی به همراه عملکرد و اجزای عملکرد بوده است. نتایج تجزیه واریانس صفات حا کی از وجود تفاوت های ژنتیکی معنیدار بین ارقام و نیز تر کیب پذیری عمومی و خصوصی والدین و هیبریدها بود . نتایج تجزیه قابلیت تر کیب پذیری برای صفات نشان داد تر کیب پذیری عمومی لاین ها برای صفت عمل کرد، درصد باروری و وزن صد دانه در سطح احتمال ١ در صد معنی دار بود در حالی که تر کیب پذیری خصوصی هیبریدها فقط برای عمل کرد دانه و تعداد پنجه بارور معنی دار گردید. به طور کلی وجود اثر افزایشی و غیر افزایشی در کنترل صفات محرز شد . لذا لاین های با ترکیب پذیری عمومی معنیدار نظیر لاین ٢ (بجار) و لاین 3 (IR28) می توانند در برنامه اصلاح صفات برای ارقام اینبرد مورد استفاده قرار گیرند و تلاقیهای (سپیدرود / IR68888A) و (IR62829A / IR57301-158-1R) با ترکیب پذیری خصوصی معنی دار، می توانند در برنامه تولید ارقام هیبرید بکار آیند.

کلیدواژه ها:

برنج ، ترکیب پذیری عمومی و خصوصی ، لاین × تستر ، واریانس افزایشی ، واریانس غالبیت