مطالعه عملکرد ژنوتیپ های نخود سفید در کشت پاییزه‐ زمستانه و بهاره در شرایط دیم

هدف از کشت زمستانه یا انتظاری نخود ، حد اکثر استفاده از بارندگی ها است به ویژه در مناطقی که دارای زمستآن های طولانی بوده یا به خاطر بارندگی های بهاره امکان هرگونه عملیات تهیه زمین در بهار سلب می شود. لازمه کشت پاییزه وجود ارقام مقاوم به سرما است . این تحقیق شامل دو آزمایش که آزمایش اول دارای تعداد ٨ لاین نخود (شامل رقم شاهد محلی ) بود که به صورت پاییزه‐ زمستانه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در چهار تکرار د ر دو سال زراعی و آزمایش دوم تعداد ٩ لاین نخود به صورت بهاره در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در دو تکرار در دو سال زراعی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم شمال خراسان (شیروان) اجرا گردید . موارد ثبت شده عمدتًا شامل تاریخ سبز شدن ، درصد پوشش ، زمان گلدهی ، ارتفاع بوته ، تعداد روز تا گلدهی و تعداد روز تا رسیدگی ، تعداد غلاف در گیاه ، تعداد دانه در غلاف و بیماری ها، وزن صددانه و عملکرد دانه بود. در آزمایش اول بیشترین میانگین عملکرد دانه مربوط به لاین شماره ٦ به میزان 4.958 کیلوگرم در هکتار بود که با لاین شماره ٥ (8.863 کیلوگرم در هکتار ) در یک کلاس قرار گرفتند . لاین شماره ٧ نیز کم ترین میانگین عملکرد (1.524 کیلوگرم در هکتار ) را تولید کرد . در بررسی میانگین های عملکرد در جدول اثرات متقابل ، لاین شماره ٦ با عملکرد ١٢٢٦ کیلوگرم در هکتار در سال دوم و لاین شماره ١ با میانگین ١٥٥ کیلوگرم در هکتار در سال اول ، به ترتیب بیشترین و کمترین میزان عملکرد را به خود اختصاص دادند . نتایج آزمایش دوم نشان داد که بین سال های مختلف از نظر کلیه صفات مورد بحث به استثنای صفت وزن صددانه و ارتفاع بوته اختلاف آماری معنی داری وجود داشت . میانگین عملکرد لاین ها در سال اول و دوم به ترتیب ٨٤٥ و ٥١٠ کیلوگرم در هکتار بود . بیشترین مقدار عملکرد دانه با میانگین 810 کیلوگرم در هکتار به لاین FLIP 98-141C اختصاص داشت . لاین FLIP 00-44C نیز با میزان 487/5 کیلوگرم در هکتار کمترین میانگین عملکرد را دارا بود.

کلیدواژه ها:

عملکرد ، نخود سفید ، دیم