اثر تداخل تاج خروس ریشه قرمز (Amaranthus retroflexus L.) بر برخی از مشخصات اندامهای هوائی و زیرزمینی سویا Glycin max L

به منظور پی بردن به توانایی رقابت ارقام سویا با تاج خروس ریشه قرمز و تعیین اثر تراکم تاج خروس بر عملکرد، اجزا عملکرد و مشخصات ریشه و گره سویا آزمایشی درسال زراعی 1381 در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل گیاه سویا (لاین درحال معرفی L11 و ارقام کلارک و سحر )، تراکم تاج خروس (4، 8، 16 و 32 بوته تاج خروس در متر ردیف و شاهد بدون تاج خروس) بود و کشت خالص تاج خروس در 4 تراکم (4، 8، 16، و 32 بوته تاج خروس در متر ردیف ) نیز در هر تکرار منظور شد. حداکثرعملکرد دانه سویا در تیمار شاهد و به ترتیب در لاین L11، ارقام کلارک و سحر دیده شد. حداکثر عملکرد بیولوژیک سویا در تیمار شاهد و به ترتیب در رقم سحر ، لاین L11 ورقم کلارک بود . با مقایسه ارقام ملاحظه می گردد که L11 کمترین کاهش در عملکرد دانه نسبت به شاهد را داشت.همچنین بیشترین شدت کاهش عملکرد ماده خشک نسبت به شاهد در رقم کلارک و کمترین آن در رقم سحر رخ داد. بیشترین تعداد غلاف در گیاه به ترتیب در تیمار شاهد ارقام سحر، L11 و کلارک بود که با افزایش تراکم تاج خروس تعداد غلاف در بوته هر سه رقم سویا به طور غیر خطی کاهش یافت اما تعداد دانه در غلاف و وزن 100 دانه سویا تحت تاثیر تراکم تاج خروس قرار نگرفت . همچنین نتایج نشان داد که وزن خشک گره ریشه در مرحله غلاف دهی و تعداد گره آن در مرحله دانه بندی تفاوت معنی داری نشان داد و تیمار شاهد رقم سحر در هر دو مورد بیشترین بود. هرچه رقم دیررس تر شده ریشه آن گسترش بیشتری یافته و وزن بیشتری داشته است. به علاوه وزن خشک گره و ریشه در مرحله غلاف دهی و تعداد گره در مرحله دانه بندی در حضور تراکم های مختلف تاج خروس ریشه قرمز کاهش یافت. بیشترین اثر کاهشی تاج خروس بر وزن گره در مرحله غلاف دهی در رقم سحر دیده می شود.

کلیدواژه ها:

سویا ، تاج خروس ، رقابت ، تراکم ، گره و ریشه