اثر علف های هرز و مصرف نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم دیم (Triticum aestivum L.) در باجگاه (استان فارس)

به منظور بررسی اثر نیتروژن بر رشد و عملکرد گندم دیم در شرایط با و بدون علف هرز ، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز (باجگاه) در سال های 84-1383 و 85-1384 به مدت 2 سال به صورت کرت های خرد شده با چهار تکرار اجرا گردید. در این مطالعه عامل اصلی کرت های با و بدون علف هرز ، عامل فرعی نیتروژن در سه سطح صفر ، 40 و 80 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار مقایسه گردیدند . نتایج نشان داد علفهای هرز عملکرد دانه گندم دیم را از 1561 به 778 کیلوگرم در هکتار به طور معنیداری کاهش داد (معادل بیش از پنجاه درصد کاهش). از بین اجزای عملکرد گندم ، تعداد دانه در سنبله (11/02 در مقابل 8/16) و تعداد سنبله در متر مربع (385/3 در مقابل 278/98) تحت تاثیر حضور علف های هرز کاهش یافت که این کاهش معنی دار بود . با افزایش نیتروژن ، عملکرد دانه گندم به طور معنی داری افزایش یافت . با افزایش میزان نیتروژن در شرایط وجود با علف هرز از صفر به 40 و 80 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار ، عملکرد دانه گندم به ترتیب 26/37 درصد و 49/56 درصد افزایش پیدا نمود . به عبارت دیگر ، افزایش مصرف نیتروژن تا سطح 80 کیلوگرم در هکتار قادر بود فقط حدود 50 درصد کاهش عملکرد ناشی از وجود عل ف های هرز را جبران نماید . در حالی که وجود علف های هرز به تنهایی باعث کاهش عملکرد دانه گندم تا بیش از 50 درصد شد . بنابراین، به نظر م ی رسد مصرف نیتروژن قادر به جبران کاهش عملکرد ناشی از حضور علف های هرز به طور کامل نیست.

کلیدواژه ها:

گندم دیم ، علف هرز ، نیتروژن و عملکرد دانه