تعیین بهترین ماده پرایمینگ بذر در بهبود جوانه زنی و خصوصیات گیاهچه چهار گونه گراس دائمی

جوانه زنی و استقرار موفق گراسهای پایا در عرصه منابع طبیعی یکی از مهم ترین اصول در امراصلاح مراتع می باشد از طرفی این مرحله حساس به تنش های محیطی بویژه خشکی بوده که راندمان استقرار را تحت تاثیر قرار می دهد. امروزه استفاده از تکنیک پرایمینگ بذر (پیش تیمار کردن بذر با مواد اسمتیک) قبل از کاشت بطوریکه بذر جوانه نزند و بتواند س رعت جوانه زنی و استقرار را در مناطق خشک تحت تنش های محیطی تسریع بخشد . مد نظر می باشد آزمایش تعیین بهترین ماده پرایمینگ بذر در بهبود جوانه زنی و استقرار چهار گونه گراس دائمی ، Festuca ovina ، Bromus tomentellus، Agropyron pectiniforme و Dactylis glomerata تحت شرایط پرایمینک با مواد اسمتیک آب مقطر برای دوره های نگهداری 6 و 8 ساعت، نیترات پتاسیم، کلرید پتاسیم، فسفات پتاسیم، کلرید کلسیم درغلظت های 1و 2 مگاپاسکال برای دوره های نگهداری 2و 4 روز، نگهداری در دمای 4 درجه سانتیگراد به مدت 7 روز استفاده گردید. جهت تعیین بهترین ماده پرایمینگ برای هر گونه، بذور پرایم شده و شاهد در آب مقطر برای مدت 10 روز بازیابی (Recovery) شدند. صفات مورد بررسی در این آزمایش سرعت جوانه زنی و اجزا مختلف گیاهچه بودند . جوانه زنی در دمای 18 درجه سانتیگراد و به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در 4 تکرار اجرا گردید . نتایج تجزیه واریانس نشان داد اختلاف گونه در کلیه صفات مورد مطالعه معنی دار بود (1%>P) . اثر متقابل گونه و ماده پرایمینگ بذر به غیر از صفت نسبت وزن خشک ریشه چه به ساقه چه که در (5%>P) معنی دار بود در سایر صفات در (1%>P) معنی دار بود. سایر نتایج نشان داد که بهترین ماده پرایمینگ جهت افزایش سرعت جوانه زنی در گونه های B. tomentellus (آب مقطربا دوره نگهداری 8 ساعت) و A. pectiniforme کلرید کلسیم ( 2مگاپاسکال 2 روز) و F. ovina نیترات پتاسیم( 2مگاپاسکال 4روز) و D.glomerata نیترات پتاسیم ( 2مگاپاسکال 2 روز) که این مواد توانسته اند سرعت جوانه زنی را نسبت به شاهد به ترتیب 0، 49%، 73.6%، 61.8%، 207 و 8% افزایش دهند. در گونه D. glomerata برای صفات طول ریشه چه، طول ساقه چه ، وزن خشک ریشه چه ، وزن خشک ساقه چه ، نسبت وزن خشک ریشه چه به ساقه چه ، نسبت به شاهد به ترتیب 37.5%، 37.5%، 250%، 54.2% افزایش معنی دار نشان دادند . بطور کلی نتایج نشان داد بذور پرایم شده با غلظت 2 مگاپاسکال و 2 روز نگهداری، بخاطر عبور نکردن فرایند جوانه زنی از فاز 2 (فاز انتقال مواد به جنین ) و وارد نشدن به فاز 3 (خروج ریشه چه از بذر) از رشد و توسعه بالاتری برخوردار هستند. همچنین این نتایج نشان داد که یک ماده پرایم به تنهایی نمی تواند در یک گونه در افزایش تمام پارامترهای جوانه زنی موثر باشد و انتخاب بهترین ماده بر اساس اهداف کاربردی در تنش های محیطی مختلف می تواند تغییر کند.

کلیدواژه ها:

پرایمینگ ، جوانه زنی و گراس دایمی