مطالعه خصوصیات آلوگامی در رگه های نرعقیم سیتوپلاسمی در برنج

گسترش دامنه تنوع ژنتیکی ارقام زراعی از جمله برنج که در تولید بذر هیبرید (لاین های B، A و R ) مورد استفاده قرار می گیرند، بسیارحائز اهمیت است. تولید بذر هیبرید برنج در کشور کاملا وابسته به وارد کردن رگه های نرعقیم سیتوپلاسمی، رگه های نگهدارنده و رگه های اعاده کننده باروری است، مگر اینکه بررسی سازگاری و انتقال خصوصیت نرعقیم سیتوپلاسمی به ارقام اصلاح شده پرمحصول درکشور به طور جدی دنبال شود. در این خصوص از یک رگه نرعقیم سیتوپلاسمی (CMS) موسسه بین المللی برنج (ایری) به نام (IR68888 -A) به عنوان والد مادری انتخاب و باپنج 5 رقم اصلاح شده (نعمت، ندا، دشت، آمل- 3 وگرده) تلاقی داده شد. بررسی باروری دانه گرده نشان داد که هیبریدهای حاصل از تلاقی ندا، دشت و گرده با اعداد ژنتیکی IR68888 -A کاملا عقیم بودند(بیش از 99 درصد) و بنابراین ارقام فوق به عنوان رگه های نرعقیم شناسایی شده و با والد تکراری خود تلاقی برگشتی داده شدند، همچنین تلاقی آمل- 3 و نعمت با IR68888 A دارای عقیمی گرده بالا ( 60 -90 درصد) بودند. علاوه بر این ظهور خوشه از غلاف در کلیه تلاقی ها کامل بود. و با بررسی ویژگی های آلوگامیک آنها مشاهده گردید که طول مادگی همبستگی مثبت معنی داری با طول میله پرچم (0/609) و با طول کلاله (0/477) دارد.نتایج دلالت بر این دارد که رگه های نرعقیم ندا، دشت و گرده می توانند والدین بهتری برای تولید بذر هیبرید ارقام ایرانی در مقایسه با IR68888 -A، بواسطه سازگاری و خصوصیات بهتر گلهایشان باشند.

کلیدواژه ها:

برنج ، بذر هیبرید ، رگه های نرعقیم سیتوپلاسمی (CMS) و خصوصیات آلوگامیک