ارزیابی شاخص های کمی مقاومت به خشکی در ژنوتیپ های توتون گرمخانه ای

به منظور شناسایی ژنوتیپ های مقاوم به خشکی و بر اساس شاخص های کمی مقاومت به خشکی، هشت واریته توتون گرمخانه ای در یک طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط تنش و بدون تنش خشکی در مزرعه (مرکز تحقیقات توتون گیلان ) در سال 1383 مورد بررسی قرار گرفتند. تیمار تنش خشکی به صورت کشت دیم و تیمار بدون تنش با هفت دور آبیاری، اعمال گردیدند . بر مبنای عملکرد برگ خشک (kg/ha) در شرایط تنش (Ys) و بدون تنش (Yp)، شاخص های کمی تحمل به خشکی از قبیل : میانگین بهره وری (MP)، شاخص تحمل (TOL)، میانگین هندسی بهره وری (GMP)، میانگین هارمونیک (HAR)، شاخص حساسیت به تنش (SSI) و شاخص تحمل به تنش (STI) محاسبه گردیدند . تجزیه واریانس شاخص های GMP ،MP ،STI و HAR اختلاف معنی داری بین ژنوتیپ ها نشان داد که بیانگر وجود تنوع ژنتیکی برای صفت مقاومت به خشکی و امکان انتخاب ژنوتیپ های محتمل به این تنش می باشد. مقایسه میانگین نشان داد که بالاترین میزان عملکرد برگ خشک در هر دو شرایط تنش و بدون تنش خشکی متعلق به ژنوتیپ PVH19 بود . ارزش تحمل خشکی از نظر SSI ،HAR ،GMP ،MP ،STI و TOL به ژنوتیپ PVH19 تعلق داشت . تجزیه همبستگی بین شاخص ها و میانگین عملکرد برگ خشک در دو شرایط تنش و بدون تنش نشان داد که شاخص های GMP ،MP ،STI و HAR مناسب ترین شاخص ها برای غربال ژنوتیپ ها ی مقاوم به تنش خشکی بودند . تجزیه کلاستر به ژنوتیپها نشان داد که بهترین ژنوتیپ هایی که دارای بیشترین فاصله ژنتیکی بیشتری از یکدیگر هستند و برای دورگ گیری مناسب تشخیص داده شدند، ژنوتیپ ها ی C.319 ،PVH19 و VE1 به عنوان ژنوتیپ ها ی محتمل و ژنوتیپ ها ی R30 × N2 ،C.347 و NC100 به عنوان ژنوتیپ ها ی حساس انتخاب شدند.

کلیدواژه ها:

توتون گرمخانه ای ، شاخص های مقاومت به خشکی ، عملکرد ، همبستگی و تجزیه کلاستر