اثر تنش آب برمیزان فتوسنتز و فاکتورهای رشد در دو گونه اسپرس

به منظور بررسی تاثیر تنش آب بر میزان ماده خشک و رنگیزه های فتوسنتزی در دو گونه از گیاه اسپرس (Onobrychis radiata & Onobrychis vicii folia) آزمایشی با استفاده از طرح کاملا تصادفی به صورت فاکتوریل با چهار تکرار انجام گردید. گیاهان تحت مطالعه در محیط گلخانه با دمای حداکثر 38 درجه سانتی گراد و دمای حداقل 14 درجه سانتی گراد کشت شدند . چهل روز پس از کاشت ، هر دو گونه تحت تنش آبی 50 و 75 درصد ظرفیت زراعی مزرعه قرار گرفتند و از تیمار ظرفیت زراعی مزرعه ( 100 درصد) به عنوان شاهد استفاده شد. در هر دو گونه تنش کمبود آب سبب کاهش میزان ماده خشک و رشد نسبی (RGR) شد، اما نسبت ر یشه به اندام هوایی (R/S) ، طول و وزن ریشه افزایش داشت و در گونه O. radiata افزایش این پارامتر بسیار بیشتر از گونه O.vicii folia بود. همچنین بررسی های بیوشیمیایی نشان داد که در هر دو گونه در شرایط تنش از میزان کلروفیل ها و کاروتن ها کاسته شده است، اما میزان گزانتوفیل ها و نسبت کاروتنوئیدها به کلروفیل ها افزایش داشت و این افزایش در گونه O. radiata در سطح احتمال 5 درصد با گونه O. vicii folia تفاوت معنی داری را نشان داد. کاهش کمتر کلروفیل ها و افزایش نسبی گزانتوفیل ها سبب شد تا ماده سازی در گونه O. radiata تحت شرایط تنش کمتر متأثر گردد و به دنبال این امر تغییرات بیوفیزیکی چون کاهش نسبت اندام هوایی به ریشه به دلیل کاهش تبخیر و مصرف آب و نیزکاهش هزینه های کربن و اختصاص یافتن سهم بیشتری از مواد آسیمیله شده به ریشه سبب افزایش رشد ریشه شده که این ویژگیها در مجموع سبب برتری گونه radiata در تحمل تنش شدید FC ا 50% نسبت به گونه viciifolia شد. نتایج این بررسی را می توان در مطالعات اصلاحی و گزینش در جهت افزایش مقاومت به خشکی در گیاهان به کار گرفت.

کلیدواژه ها:

تنش آب ، اسپرس ، ظرفیت زراعی مزرعه ، رنگیزه های فتوسنتزی و رشد نسبی