اثر تاریخ کاشت و زمان برداشت روی شاخص های تکنولوژیکی کیفیت چغندرقند

تشخیص رسیدگی تکنولوژیکی چغندرقند و در نتیجه تعیین زمان مناسب برداشت چغندرقند برای نیل به حداکثر عملکرد کمی و کیفی با توجه به شرایط اقلیمی هر منطقه از عوامل مهم در مدیریت مزرعه و تولید چغندرقند محسوب می گردد. پژوهش حاضر با هدف بررسی و تعیین خصوصیات تکنولوژیکی چغندرقند در دو تاریخ کاشت متفاوت و در زمان های مختلف برداشت در سال 1385 در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند واقع در کمال آباد کرج انجام شد . دو تاریخ کاشت پنجم اردیبهشت و بیست و سوم خرداد در کرت های اصلی و هشت مرحله برداشت به فاصله هر دو هفته یکبار از 30 مرداد تا 20 آذر به عنوان کرت های فرعی به صورت کرتهای خرد شده در زمان با چهار تکرار در نظر گرفته شدند. هر کرت شامل چهار خط کاشت به طول 10 متر بود و در هر مرحله نمونه برداری از دو خط مجاور در وسط کرت به طول پنج متر به روش تخریبی و با حذف دو خط کناری به عنوان حاشیه انجام گرفت . خصوصیات تکنولوژیکی چغندرقند شامل عملکرد ریشه ، درصد قند ، عملکرد شکر ، مقدار ناخالصی های سدیم ، پتاسیم و نیتروژن مضره، ضریب قلیائیت، درصد قند ملاس، درصد قند قابل استحصال، ضریب استحصال شکر، غلظت نیترات دمبرگ و مقدار کلروفیل برگ شماره پنج (SPAD) در هر مرحله براساس روش های استاندارد و متداو ل اندازه گیری شد . نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر تاریخ کاشت ، زمانهای برداشت و اثر متقابل آنها برای تمامی صفتهای اندازه گیری شده در سطح احتمال 5% معنیدار شدند. بیشترین عملکرد ریشه ذخیره ای با 115 تن در هکتار، درصد قند با 15/35 درصد و عملکرد شکر قا بل استحصال با 13/14 تن در هکتار مربوط به برداشت هشتم ( 20 آذر ) در تاریخ کاشت پنجم اردیبهشت بود . مقایسه میانگین ترکیب متقابل تاریخ کاشت و زمانهای برداشت نشان داد که درصد قند از برداشت پنجم ( 24 مهر) تا برداشت آخر ( 20 آذر) در هر دو تاریخ کاشت افزایش معنی داری نداشت. در حالیکه افزایش عملکرد ریشه ذخیره ای در تاریخ کاشت اول و دوم به ترتیب تا برداشت سوم ( 27 شهریور) و برداشت ششم 20 آبان ) معنیدار بود . عملکرد شکر قابل استحصال با تأخیر در برداشت تا 20 آذر در تاریخ کاشت پنجم اردیبهشت و 23 خرداد افزایش معنیداری داشت ) و لذا با پذیرش خطر سرما و یخ بندان این زمان می تواند به عنوان مناسبتترین زمان برداشت از لحاظ عملکرد کمی و کیفی چغندرقند برای منطقه توصیه گردد. نیترات دمبرگ با درصد قند قابل استحصال و همچنین کلروفیل برگ پنجم براساس اعداد SPAD با ضریب استحصال شکر و درصد قند قابل استحصال رابطه داشت که این رابطه در شرایط مزرعه میتواند مورد کاربرد قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

چغندرقند ، رسیدگی زراعی و تکنولوژیکی ، عملکرد کمی و کیفی ، تاریخ کاشت و زمانهای برداشت