بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های مختلف گندم نان از نظر صفات فیزیولوژیک و مرفولوژیک در شرایط تنش خشکی

در این تحقیق 15 ژنوتیپ پیشرفته و 2 شاهد گندم نان (سرداری و آذر 2) و یک لاین پیشرفته اصلاحی جمعاً 18 ژنوتیپ در دو شرایط آبیاری تکمیلی و دیم در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به هدف ارزیابی انتقال مجدد مواد ذخیره ای به دانه در دوره پرشدن دانه مورد ارزیابی قرا رگرفتند. کلرات سدیم 4./. درصد وزنی- حجمی در زمان دو هفته پس از گلدهی برای محلول پاشی و قطع فتوسنتز جاری استفاده گردید. نتایج نشان داد ه در شرایط دیم براساس تجزیه واریانس ژنوتیپ ها از نظر وزن هزار دانه و وزن سنبله در شرایط محلول پاشی و بدون محلول پاشی (شاهد) در سطح احتمال 5 درصد و برای صفات ارتفاع بوته، عملکرد دانه محلول پاشی و بدون محلول پاشی، تعداد سنبله، عملکرد کرت و پتانسیل آب برگ در سطح احتمال 1 درصد اختلاف معنی داری داشتند. تجزیه کلاستر برای ژنوتیپ ها براساس شاخص های STI و TOL و براساس این دو شاخص و عملکرد به ترتیب 4، 3 و 4 گروه پیش بینی نمود که تجزیه تابع تشخیص گروه بندی در هر مورد را به صورت صددرصد تایید نمود. تجزیه همبستگی ساده رابطه مثبت و معنی داری بین عملکرد در دو شرایط تنش خشکی و آبیاری تکمیلی با شاخص های STI و MP نشان داد که بیانگر آن است این شاخص ها می توانند به صورت مشترک برای گزینش ژنوتیپ ها در شرایط دیم و آبی مورد استفاده قرار گیرند. ضرایب همبستگی برای شاخص های STI تنش خشکی شبیه سازی شده و STI تنش واقعی مثبت و معنی دار بود که نشان دهنده مثبت بودن تنش شبیه سازی شده برای ارزیابی ژنوتیپ هاست به خصوص که شدت همبستگی در شرایط دیم بیشتر بوده است. تجزیه همبستگی ساده بین صفات اندازه گیری شده در شرایط دیم نشان داد که عملکرد دانه در هکتار با ارتفاع بوته، وزن هزار دانه و عملکرد دانه در هر دو شرایط تیمار محلول پاشی و شاهد رابطه مثبت و معنی داری داشته و با زمان گلدهی رابطه منفی و معنی داری نشان داد.

کلیدواژه ها:

گندم نان ، شبیه سازی تنش خشکی ، شاخص Rem ، انتقال مجدد