واسنجی و ارزیابی مدل ریاضی HEC-HMS در حوضه آبریز رودخانه شور جره

آب ضروریترین و مهمترین جزء مجموعه منابع طبیعی مورد نیاز برای بقا زندگی انسان، پیشرفت و بهبود آن به شمار میرود. و همچنین نقش مهمی در خسارت رساندن به انسان و تجهیزات آن دارد. بنابراین برآورد رواناب حاصلاز بارش و محاسبه تلفات در حوضه ها امری ضروری است . در این پژوهش، یک مدل بارش رواناب با بکارگیری قابلیت های سامانه ی اطلاعات جغرافیایی (GIS) و روش SCS و مدل هیدرولوژیکی HEC-HMS برای حوضه آبریز رودخانه شور جره، ارایه شده است. ابتدا با بکارگیری الحاقیه ی HEC- GEOHMS و مدل ارتفاعی رقومی DEM (در محیط سامانه ی اطلاعات جغرافیایی) نرم افزار (ArcGIS) مدل گیتاشناسی حوضه آبریز رودخانه شور جره، مرز زیر حوضه ها و شبکه آبراهه ها تعیین گردیدند. برای مدل سازی آبنگار سیلاب روش SCS و برای روندیابی در رودها روش ماسکینگام بکار گرفته شد. مدل گیتاشناسی حوضه از محیط GIS به برنامه ی HEC-HMS منتقل و مدل هیدرولوژیکی کل حوضه تعیین گردید. با بکارگیری 3 واقعه ی بارش و آبنگار سیلاب واقعی،برخی از فراسنج های مدل هیدرولوژیکی حوضه توسط الگوریتم جستجوی نلدر و مید مورد بررسی قرار گرفتند و برخی از فراسنج ها مانند شماره منحنی، گیرش اولیه K و X ماسکینگام واسنجی گردید. سپس مدل برای یک واقعه دیگر مورد ارزیابی و ارزیابی قرار گرفت. نتایج پژوهش در مورد پیش بینی آبنگار سیلاب مناسب بوده و خطای تخمین اوج سیلاب 15/95 درصد بود که مقدار قابل قبولی می باشد.

کلیدواژه ها:

مدل HEC-HMS ، مدل بارش_ رواناب ، واسنجی ، ارزیابی ، الگوریتم جستجوی نلدر و مید