مباهله و ابعاد تاریخی آن

آیه مباهله از آیات مهم اعتقادی قرآن کریم است و به عملی اشاره دارد که پس از بی ثمر بودن مناظره ها و استدلالات برایاثبات یک حقیقت مورد استفاده قرار می گیرد. این عمل از دیرباز بین اقوام مختلف رایج بوده و پیروان ادیان گذشته نیز با اینعمل مانوس بوده اند. در دین اسلام، تا سال نهم هجری نمونه ای از مباهله یافت نمی گردد. در اواخر سال نهم بنا به دستورخداوند متعال اسلام به اهل کتاب عرضه شده و پس از آنکه علمای اهل کتاب از پذیرش اسلام سرباز زدند و مناظره ها باایشان به نتیجه ای منجر نشد، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم از سوی خداوند مامور به انجام مباهله شدند. بعضی ازمفسرین عامه نقدها و اشکالاتی بر دلالت آیه کریمه وارد آورده اند که علمای شیعه در مقام پاسخ گویی برآمده اند. ابناینا نساینا و انفسنا سه قسمت مهم از آیه مباهله را تشکیل می دهند که بر حضور فرزندان، دختر و داماد پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم همراه ایشان در واقعه مباهله دلالت دارد. حضور این بزرگواران در واقعه مباهله از فضیلت و برتری ایشان بردیگران خبر می دهد. ابناینا ای که حسن و حسین علیهم ا السلام هستند، نساینا ای که از دخت بزرگوار رسول خدا صلیالله علیه و آله و سلم حکایت می کند و انفسنا ای که نفس و جان رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم یعنی حضرت امیرالمومنین علی علیه السلام را توصیف می کند. لعنت در آیه شریفه اشاره به لعن طرفینی بین دو گروه مباهله کننده داشته واز سوی خداوند متوجه دروغگویان می باشد. از همین معنا و همچنین روایات موجود در این باب استفاده شده است که اینعمل در دیگر زمان ها و نیز در عصر حاضر، البته با حفظ شرایط لازم و پس از ارایه مطلب حق به وسیله مناظره و استدلال دربرابر مخالفان، کاربرد پیدا می کند.

کلیدواژه ها:

مباهله ، لعن ، ولایت ، نفس