کاربرد رپید- پی. سی. آر به عنوان نشانگر دی. ان. ای. برای تعیین چندشکلی جمعیت‌های سفیدبالک پنبه Bemisia tabaci species complex گردآوری شده از روی چهار میزبان در ورامین- ایران

چندشکلی جمعیتهای سفید بالک پنبه Hom: Alerodidae (Genn.) B.tabaci به عنوان یک آفت مهم محصولات زراعی، گلخانه و گیاهان زینتی، که از روی خیار، بادمجان، کدو و پنبه از منطقه ورامین جمع آوری شده بود در سال 1380 مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور برگهای خیار، بادمجان و کدو و پنبه آلوده به پوره ها و شفیره های این آفت از منطقه ورامین جمع آوری شدند. پوره ها و شفیره ها در اتاق رشد تحت شرایط دمایی 2 ± 24 درجه سانتیگراد، رطوبت نسبی 3 ± 55 درصد و دوره موری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی روی پنبه رقم ورامین 76 پرورش داده شدند. حشرات کامل هر یک از جمعیتهای جمع آوری شده پس از ظهور در داخل قفس هایی به ابعاد 40 × 50 و ارتفاع 70 سانتیمتر بر روی گلدانهای حاوی بوته پنبه که از قبل کاشته شده و به مرحله گل دهی رسیده بودند رها شدند. حشرات کامل هر یکم از جمعیتهای گردآوری شده پس از خارج شدن از پوسته شفیرگی به وسیله اسپیراتور گردآوری شدند و داخل میکروتیوپ در تانک محتوی ازت مایع تا زمان انجام آزمایش های مولکولی نگهداری شدند. به منظور بررسی الگوهای باندی جمعیتهای سفید بالک پنبه گردآوری شده از روی این 4 میزبان در ایران از تکنیک رپید با 5 آغازگر (ده نوکلئوتیدی) استفاده شد. تمام آغازگرها توانستند DNA حشرات مورد بررسی را تکثیر و تولید نوارهای مشخص نمایند. تعداد 71 نوار به عنوان نشانگر انتخاب شدند که وزن مولکولی آنها بین 200 - 3000 جفت باز بود. دندروگرام بر اساس ضریب تشابه نی و فاصله اقلیدسی، به روش UPGMA رشم شد. نتایج نشان داد که جمعیتهای گردآوری شده از روی خیار، بادمجان و کدو در یک گروه قرار گرفتند. نتیجه گیری شد که با استفاده از تکنیک رپید - پی سی آر می توان با سرعت و با دقت بسیار بالا بیوتیپ های جمع آوری شده از مناطق مختلف ایران را شناسایی و معرفی کرد. با کمک این تکنیک می توانیم بیوتیپ یک سفیدبالک را در مرحله تخم، شفیره و حتی زمانی که قطعه ای از بدن حشره را در اختیار داریم تعیین کنیم؛ این درصورتی است که در روش مورفولوژیکی وجو.د شفیره و ویژگی های کلیدی آن نیاز است.

کلیدواژه ها:

تنوع ژنتیکی ، مارکرِمولکولی RAPD-PCR ، Bemisia tabaci