بررسی اثرات سطوح مختلف شوری و دما بر خصوصیات جوانه زنی ارقام کنجد

مرحله جوانه زنی از مهمترین مراحل رشدی گیاه است بطوریکه این مرحله دوام ،استقرار و عملکرد نهایی گیاهان زراعی را تضمین می کند. مرحله جوانه زنی بعلت اهمیت فوق العاده آن در تعیین تراکم نهایی بوته در واحد سطح بسیار مهم و حیاتی است. درک عکس العمل جوانه زنی بذور ژنوتیپهای زراعی به دماهای کم یا زیاد و سطوح مختلف شوری از دیدگاه زراعی حائز اهمیت است. به منظور مطالعه اثرات درجه حرارت و تنش شوری بر خصوصیات جوانه زنی ارقام کنجد آزمایشی بصورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کاملا تصادفی در سه تکرار در آزمایشگاه فیزیولوژی بذر دانشگاه آزاد بجنورد در سال 1388 به در پنج ( NaCl)30 و 40 درجه سانتی گراد) شوری؛اجرا در آمد. فاکتورهای آزمایشی شامل درجه حرارت در سه سطح(208 و10 دسی زیمنس برمتر) و 4 ژنوتیپ کنجد(اولتان ،داراب 14 ،مهر سبزوار و دشتستان )بود. نتایج حاصل از ،6 ، سطح(شاهد،4 این آزمایش نشان داد که دما، ژنوتیپ، شوری و اثرات متقابل آنها بر کلیه اجزای جوانه زنی معنی دار بودند. نتایج نشان داد که تنش های زیاد شوری و دماهای بالاتر از دمای مطلوب برای جوانه زنی بذورکنجد(دمای مطلوب=20درجه سانتی گراد) سبب تشدید تاثیر تنش شوری و در نتیجه افزایش زمان تا 90% حداکثر جوانه زنی ،کاهش سرعت جوانه زنی ،طول ساقه چه و ریشه چه و وزن تر وخشک ساقه چه و ریشه می شود. بطور کلی نتایج این مطالعه نشان داد که در بین ژنوتیپ های مورد مطالعه ،رقم اولتان در مقایسه با سایر ارقام از لحاظ اغلب پارامترهای اندازه گیری شده کمتر تحت تنش های شوری و دمایی قرار گرفت . نتایج بیانگر این بود که درجه حرارت مطلوب برای جوانه زنی کنجد 20 درجه سانتی گراد است ، همچنین کلیه خصوصیات جوانه زنی رقم m اولتان (بعنوان بهترین رقم) در شوری بالاتر از4ds و دمای بالاتر از 20 درجه سانتی گراد بشدت کاهش می یابد.

کلیدواژه ها:

کنجد ، شوری ، درجه حرارت ، درصد جوانه زنی ، سرعت جوانه زنی