بررسی اثر تاریخهای مختلف کاشت بر شاخص های رشد و عملکرد ارقام برنج در شمال خوزستان

این پژوهش به منظور بررسی اثر تاریخ های مختلف کاشت بر روند رشد شاحص سطح برگ، ماده خشک و وزن خشک خوشه و همچنین بررسی عملکرد ارقام برنج به مدت یک سال در شمال خوزستان با طول شرق 48 درجه و 28 دقیقه و عرض شمالی 31 درجه و 50 دقیقه و به صورت کرت های یک بار خرد شده (اسپلیت پلات) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید عامل اصلی تاریخ کاشت در سه سطح (5 خرداد ، 20 خرداد، و 5 تیر) و عامل فرعی شامل سه رقم عنبوری قرمز (بلند و کوتاه) و چمپا بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد بین تاریخ های مختلف کاشت و ارقام در تمامی صفات تفاوت معنی داری در سطح 1% وجود داشت و به غیر از وزن خشک خوشه بقیه صفات فاقد تفاوت معنی داری در اثر متقابل دو عامل بودند و همچنین بیشترین مقدار شاخص سطح برگ و ماده خشک کل مربوط به تاریخ کاشت اول، وزن خوشه و عملکرد دانه مربوط به تاریخ کاشت سوم بود. با بررسی روند رشد کلیه صفات به غیر وزن خشک خوشه در تاریخ کاشت 5 خرداد که بیشترین تنش حرارتی در مرحله زایشی را دارا بود در مدت زمان کمتری به حداکثر رشد خود رسیدند که البته پس از آن شاخص سطح برگ به سرعت کاهش یافت و می توان از آن به عنوان مکانیسمی جهت فرار از گرما نام برد و این در حالی بود که وزن خوشه کمترین افزایش را بخصوص در دو هفته آخر تاریخ کاشت مزبور در نتیجه عقیمی بیشتر دانه ها در این محدوده زمانی دارا بود . در بین ارقام نیز کمترین تغییرات را عنبوری پاکوتاه و بیشترین عملکرد را رقم چمپا با متوسط 3795/4 کیلوگرم در هکتار دارا بود. بر اساس نتایج این حقیق به نظر می رسد که با متمرکز کردن اهداف اصلاحی بر روی افزایش وزن خشک خوشه و بهبود دو شاخص سرعت رشد محصول و شاخص سطح برگ می توان به افزایش عملکرد دانه در برنج امیدوار بود.

کلیدواژه ها:

تاریخ های کاشت ، برنج ، شاخص های رشد ، عملکرد