مطالعات باستان سنجی بر روی گچبری محراب بزرگ و تزئینات مسجد جامع کاشان

سال انتشار: 1394
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 666

فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

NCAI02_048

تاریخ نمایه سازی: 25 آذر 1395

چکیده مقاله:

مسجدجامع کاشان از قدیمی ترین بناهای ثبت شده دوره اسلامی در کاشان است. در باره تاریخ ساخت مسجد بحثهای زیادی وجود دارد و برخی معتقدند این مسجد بر روی آتشکده ای مربوط به پیش از اسلام ساخته شده است. در پایین مناره مسجد کتیبه ای کوفی به تاریخ 466 وجود دارد. کتیبه های دیگری نیز مربوط به مرمت بنا از دوره زندیه در محراب و شبستان دیده می شود. در طی مرمتها و لایه برداریهای اخیر در لایه زیرین محراب اصلی واقع در شبستان شمالی، تزئینات، بقایای رنگ و چند قطعه آجر کشف شد. برای تعیین قدمت لایه زیرین، از آجر به دست آمده برای سالیابی ترمولومینسانس نمونه برداری شد. همچنین برای شناسایی رنگدانه های به کار رفته در تزئینات مسجد در دوره های مختلف، از همه بقایای رنگ در محراب قدیمی زیرین و محراب قدیمی رویی، تزئینات مسجد در دوره زندیه و از گچبری ها نمونه برداری شد. برای شناسایی ترکیبات به کار رفته در رنگ ها، بررسی نوع ملات و اجزا گچبری از میکروسکوپ نوری پلاریزان (PLM) و پراش پرتو ایکس (XRD) و برای شناسایی عنصری نمونه ها از میکروسکوپ الکترونی مجهز به پاشندگی پرتو ایکس (SEM-EDX) استفاده شد. همچنین برای بررسی نوع ملات و اجزا گچبری و بررسی مواد آلی احتمالی به کار رفته در گچ و رنگدانه، از روش طیف سنجی زیر قرمز (FTIR) استفاده شد. نتایج سالیابی آجر از محراب قدیمی رویی نشان داد که این بخش مربوط به 20±550 سال پیش از این است. نتایج نشان داد که در دورههای مختلف از مواد متفاوتی استفاده شده است، برای مثال برای رنگ آبی از لاجورد در تزیینات محراب قدیمی و از اسمالت (ترکیبات کبالت) در دوره زندیه، از مالاکیت برای رنگ سبز، از سرنج برای رنگ قرمز و از سفید سرب برای تهیه رنگ خاکستری استفاده شده است. در این بررسی نوع گچ به کار رفته، ترکیبات افزوده و چگونگی عملآوری آن نیز بررسی شد.

نویسندگان

رویا بهادری

پژوهشکده حفاظت و مرمت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری

ایرج بهشتی

پژوهشکده حفاظت و مرمت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری

محسن یونسی

گروه باستان سنجی دانشگاه هنر اسلامی تبریز

وحید عسگرپور

گروه باستان سنجی دانشگاه هنر اسلامی تبریز

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اتماد السلطنه، محمد حسن خان (1367)، مرات البلدان، ه کوشش ...
  • ساروخانی، زهرا (1391)، کاشان قدیم به روایت تصویر، نشر سوره ...
  • مایل هروی. حبیب (1372)، کتاب‌آرایی در تمدن اسلامی. مشهد، آستان ...
  • academia.edu/ _ :NNNابر _ _ کاربرد تصاویر میکروسکی_الکترونید درفن_شناسی_و آسیب_شناسی_ساختار ...
  • _ Momenzadeh, M., 2554, "Metallic Mineral Resources of Iran, Mined ...
  • -Weisgerber, Gerd, 2554, Decorative Stones in the Ancient Orient (Lapis ...
  • نمایش کامل مراجع