بررسی، مطالعه، حفاظت و مرمت اسکلت های باستانی: نمونه موردی شهر سوخته سیستان

شهر سوخته در 65 کیلو متری جنوب غربی زابل قرار گرفته است. که در سال 3131 به عنوان 31 اثر ایران در فهرست میراث جهانی به ثبت رسید. در این تحقیق به مطالعه یکی از اسکت های مکشوفه از شهر سوخته پرداخته خواهد شد و سعی می شود تا بهترین روش مرمت یک اسکلت در یک منطقه گرم و خشک ارائه شود. در مرمت یک اسکلت تاریخی بیشتر به استحکام ساختار استخوانها و حفظ ساختار مادی باقی مانده از اسکلت به عنوان مدرک علمی و تاریخی توجه می شود، لذا یک اسکلت تاریخی بیشتر مورد توجه باستان شناسان و پزشک باستان شناسان می باشد و کمتر به جنبه ی زیبایی شناسی آن توجه می شود و مرمتگر بیشتر به حفاظت و استحکام بخشی آن می پردازد. استخوان گرچه دارای ارزش هنری نیست ولی می توان استخوان را یک سند تاریخی به حساب آورد و می توان گفت که استخوانهای باستانی بخشی از تاریخ است. با توجه به مطالب گفته شده می توان نتیجه گرفت که بیشتر عوامل آسیب رسان در این اسکلت مربوط به رسوبات محیطی می باشد؛ با توجه به نتیجه آزمایش شناسایی آنیون ها، مشخص شد که شوره های موجود در رسوبات قرار گرفته روی اسکلت، از نوع شوره های کلریدی می باشد. استخوان های به دست آمده از یک محیط نمکی، همواره در حال جذب نمک های محلولی بوده است که در حین خشک شدن شئ در سطح بیرونی آن متبلور خواهند شد. در اثر نیروی وارده از سوی بلورهای نمک ایجاد شده، سطح استخوان پوسته پوسته می شود. در بعضی موارد این امر می تواند باعث از بین رفتن استخوان شود. به همین علت نمکهای محلول، باید در طی عملیات مرمتی حذف شوند. اگر استخوان ساختار محکمی داشته باشد به واسطه ی غوطه وری پیاپی استخوان و شستشوی آن در آب، نمک ها می توانند به بیرون نفوذ کنند و از استخوان خارج شوند.

کلیدواژه ها:

سیستان ، شهر سوخته ، مرمت اسکلت ، مناطق گرم و خشک