اصول و چالش های حراست برجایی در خلیج فارس با تکیه بر کنوانسیون 2001 یونسکو

بر اساس کنوانسیون سال 2001 یونسکو ، تمامی آثار حضور انسان که دارای جنبه ی فرهنگی، تاریخی و باستان شناختی باشد و قسمتی از آن و یا به طور کامل، به صورت مستمر و یا مدتی، حداقل صد سال، زیر آب بوده باشد، به عنوان میراث فرهنگی زیر آب شناخته می شوند. علاوه بر این، میراث فرهنگی زیرآب، شامل مواد فرهنگی به جای مانده در رودخانه ها و دریاچه ها نیز می گردند. خلیج فارس با مساحتی گسترده، همواره یکی از مهم ترین راه های ارتباط آبی و نقطه ی پایانی راه آبی موسوم به ابریشم بوده؛ بدون شک، آبهای شور این ناحیه، بستر مناسبی برای میراث نام برده فراهم آورده. نخستین پرسشی که در رابطه با این میراث مطرح می شود، این است که چگونه می بایست با میراث زیرآب برخورد کرد؛ آیا باید آنها را به سطح آب آورد یا در بافت باقی گذاشت ! کنوانسیون سال 2001 یونسکو، از حراست بر جایی به عنوان نخستین گزینه یاد می کند. از طرف دیگر، در خلیج فارس چالش هایی در این زمینه وجود دارد، مانند: دما و شوری بالا که باعث تخریب سریع مواد ارگانیک می شود. خورهی کشتی که روند رو به اضمحلال الوار را تسریع می بخشد و رسوب گذاری که منجر به پوشیده شدن سریع مواد فرهنگی می گردد اما این نکته را نیز نباید از نظر دور داشت که، پس از به سطح آوری مواد فرهنگی از بستر دریا در صورت عدم اجرای اقدامات حراستی و پایشی سرعت روند تخریب چند برابر خواهد شد. در پژوهش حاضر، نخست مروری بر اصول کنوانسیون سال 2001 یونسکو داشتیم، سپس با در نظر گرفتن، شرایط خلیج فارس، به چالش های پیش روی حراست برجایی در این حوضه می پردازیم و در نهایت، سعی بر ارایه پیشنهادهایی در زمینهی حراست برجایی در خلیج فارس ارایه می کنیم

کلیدواژه ها:

حراست برجایی ، کنوانسیون 2001 یونسکو ، خلیج فارس ، میراث فرهنگی زیرآب