مطالعه عوامل ماشینی موثر بر جدا کردن و تمیز کردن دانه های زیره پس از عملیات کوبش

زیره سبز گیاهی یکساله و یکی از گیاهان زراعی مستعد برای مناطق خشک و نیمه خشک ایران است. برای جلوگیری از ریزش، زیره سبز بصورت دو مرحله ای و ابتدا با دست یا داس برداشت شده و پس از خشک شدن و کوبش، جداکردن و تمیزکردن محصول با استفاده از غربال های دستی انجام می گیرد. این روش برداشت موجب صرف وقت و نیروی کار زیاد، از دست رفتن بخشی از محصول، کاهش کیفیت و آلوده شدن آن می گردد. به منظور بررسی تاثیر عوامل موثر بر جداکردن و تمیز کردن ماشینی دانه های زیره پس از عملیات کوبش، پروژه تحقیقاتی در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسانرضوی (ایستگاه تحقیقات کشاورزی طرق) در سال 1388 انجام شد. در ابتدا سرعت حد دانه های زیره اندازه گیری شد. سپس با استفاده از یک دستگاه کمباین آزمایشی غلات، اثر نوع کاه بر (ویژه سورگوم ویژه یونجه) ، سرعت جریان هوا 2/2 و 3/5 و5 متر بر ثانیه)، زاویه پره های الک ( 10و20و30درجه وزاویه قرارگیری الک نسبت به سطح افق ( 5 و 10 درجه) بر روی درصد وزنی دانه های خارج شده از انتهای کاه بر، دانه های خارج شده از انتهای سیستم تمیز کننده و کاه و کلش موجود در مخزن دانه بررسیشد. میانگین سرعت حد دانه های زیره 4/91 متر بر ثانیه بدست آمد و مشخص شد که با افزایش اندازه و رطوبت دانه، سرعت حد دانه نیز افزایش می یابد. نتایج نشان داد که سرعت جریان هوا، زاویه پره های الک و همچنین زاویه قرارگیری الک نسبت به سطح افق بر روی درصد وزنی دانه های خارج شده از% انتهای سیستم تمیز کننده و کاه و کلش موجود در مخزن دانه تاثیر معنی داری را در سطح احتمال 1 دارند و دانه های خارج شده از انتهای کاه بر تنها تحت تاثیر نوع کاه بر می باشد.