بررسی ارگونومیکی برخی از اجزای تراکتورهای متداول وجدید در ایران

در طول سال ها، مدل های مختلف تراکتور و ماشین های کشاورزی از کشورهای خارجی وارد شده یا در کشورمونتاژ شده اند. سازگاری تولیدات خارجی با ویژگی های بومی و بهبود بخشیدن تراکتورهای ساخت داخل از نظرتناسب ابعاد ، اندازه ها ومحل قرار گیری برخی از مهمترین اجزای آن ها با ابعاد واندازه ها، توانائی ها ومقدورات کاربران ایرانی از جمله مسائل مهمی است که باید مورد بررسی قرار می گرفت. دراین طرح تحقیقاتی تناسب ابعاد واندازه ها، محل قرار گیری برخی تجهیزات کنترل و فضای کار راننده از جمله مواردی است که با ابعاد، اندازه ها ، توانائی ها و مقدورات رانندگان تراکتورها در 5 استان کشور بررسی شد. داده های تن سنجی نیاز اساسی برای تطبیق تجهیزات ماشین ها با قابلیت ها و مقدورات انسان بود. در این طرح ابتدا داده های تن سنجی مورد نیاز ، در پنج استان کشور برای حدود 250 نفر از کاربران تراکتورها که در رده سنی 60-20بودند و به طور تصادفی انتخاب شدند اندازه گیری شد. سپس برخی مشخصات تراکتورها با داده های نظیر تن سنجی صدک های پنجم و نود وپنجم کاربران مقایسه و تطابق هر مورد بررسی گردید. نتایج نشان داد فاصله جاپایی تراکتورهای مطالعه شده از زمین و ارتفاع پلکان های آن ها بیش از حد مطلوب است. به عبارتی سوار شدن بر هیچ یک از تراکتورهای مطالعهشده از نظر راننده و محققین راحت نبوده است. با افزایش تعداد پلکان های تراکتورها و کاهش ارتفاع آن ها می توان وضعیت مطلوب را ایجاد نمود. عمق صندلی تراکتورها ی نیو هلند و والترا برای رانندگان صدک پنجم زیادبوده ودر نظر گرفتن پشتی مناسب که ضخامت آن قابل تغییر باشد برای رفع مشکل پیشنهاد گردید. بررسی ها نشان داد، عمق صندلی تراکتورهای مسی فرگوسن 285 و 399 کوتاه تر از طول ران رانندگان صدک نود و پنجم بود، که این از آسایش راننده می کاهد. برای حل این مشکل افزایش 10 سانتی متر به عمق صندلی این دو تراکتور پیشنهادمی شود. ارتفاع پشتی صندلی تراکتورها برای رانندگان صدک نود و پنجم کوتاه بود. در تراکتورهای مسی فرگوسن 285 و والترا فاصله فلکه فرمان از نقطه مرجع صندلی بیشتر از طول دست رانندگان صدک پنجم بود. بنابراین دسترانندگان برای تسلط مطلوب بر فرمان کوتاه ارزیابی گردید. بررسی ها نشان داد رانندگان برای د سترسی به اهرم دنده در تراکتور مسی فرگوسن 399 دچار مشکل هستند. بنابراین افزایش گستره جابجایی صندلی برای تسلط بهتر رانندگان روی اهرم دنده به میزان 10-5سانتی متر توصیه می گردد.

کلیدواژه ها:

ارگونومی ، تن سنجی و تراکتور