بررسی مسائل، مشکلات و محدودیت های خاک ورٍزی حفاظتی در ایران

نگاه عمیق به مسئله پایداری تولید محصولات کشاورزی یکی از مهمترین مسائل روز کشاورزی دنیا محسوب می شود. به هر حال با توجه به مشکلات و محدودیت های عدیده در منابع تولید، راهی به جز اصلاح بسیاری از شیوه های کشاورزی امروز باقی نمانده است.اما سوال اینجاست که پایدار بودن تولید در همه نقاط دنیا به یک مفهوم است یا خیر. بی شک برای جواب به این سوال بایستی کلیه مسایل مهم کشاورزی پایدار اعم از اقتصادی، محیط زیست و عدالت اجتماعی همزمان و به صورت تلفیقی مورد نظر قرار گیرد. حفاظت از منابع خاک و آب به شیوه گسترش سیستم های خاک ورزی حفاظتی بیش از پیش حائز اهمیت است اما با توجه به ایده های وسیع و عمیقی که مکانیزاسیون کشاورزی در مدیریت منابع دارد الزاما هر روش حفاظتی را برای وضعیت مزارع ایران نمی توان مناسب دانست. در این تحقیق که حاصل گرد آوری مطالب و گزارشات موسسات تحقیقات فنی و مهندسی و مرکز توسعه مکانیزاسیون کشاورزی می باشد و مروریست بر تحقیقات خاک ورزی حفاظتی د رده سال گذشته در کشور، سعی شده است تا ضمن بررسی مزیت نسبی سیستم های مختلف خاک ورزی حفاظتی برای کشت محصولات آبی و دیم برای کشاورزی ایران، بهترین الگوهای خاک ورزی و کشت برای عمده محصولات ایران مورد بحث قرار بگیرد. مطالعات انجام شده در این زمینه نشان می دهد که توسعه الگوی بی خاک ورزی و کشت مستقیم برای عمده محصولات (بویژه آبی) در ایران نمی تواند نتایج مثبت و مفیدی حتی در کشاورزی این ده ایران داشته باشد. به نحوی که تشویق کشاورزان و ترویج توسعه کشت های مستقیم با گسترش ماشین های وارداتی و ساخت داخل در مراکز دولتی نیز بیش از پیش شده اما واقیت این است که همین مطالعات نشان از عدم موثر بودن این روش حتی در دراز مدت می باشد. این در حالیست که روش های کم خاک ورزی و استفاده از ماشین های مرکب بیشترین نقش را در حفظ کیفیت منابع آب و خاک نموده است. در کنار این مسائل د رنظر گرفتن پارامترهای فرهنگی و اجتماعی در روساهای ایران از عمده عوامل موفقیت در گسترش خاک ورزهای حفاظتی در ایران بوده است. در پایان نیز با تقسیم بندی مزارع ایران به 4 نوع اقلیم متفاوت بهترین الگو ها و ماشین های خاک ورزی و کاشت محصولات استراتژیک ایران معرفی می گردند.

کلیدواژه ها:

آب و خاک ، اقلیم ، خاک ورزی حفاظتی ، مزیت نسبی