تاثیر سامانه های مختلف خاک ورزی بر شاخص های مهم تولید پایدار گندم و انتخاب مناسب ترین سامانه بر مبنای مدل TOPSIS

در بین عملیات مختلف کشاورزی، خاک ورزی به تنهایی 60 درصد از انرژی مصرفی در کشاورزی را به خود اختصاص می دهد.دغدغه های دیگری ازجمله فشردگی خاک، مدیریت زمان، مسائل اقتصادی، کاهش خلل و فرج، ظرفیت ذخیره رطوبت و همچنین افزایش25 درصدی فرسایش آبی و بادی تکاپوی بهبود روش های خاک ورزی را بیشتر کرده است. به همین علل خاک ورزی حفاظتی موردتوجه کارشناسان این حوزه می باشد. این پژوهش به منظور ارزیابی شاخص های مهم تولید گندم در روش های مختلف خاک ورزیانجام شد. در این راستا دو قطعه از مزارع گندم شرکت مغان انتخاب و هرکدام به چهار قسمت مساوی 2/8 هکتاری تقسیم گردید. آزمایش ها به صورت بلوک های کامل تصادفی و شامل چهار روش خاک ورزی از جمله مرسوم، خاک ورزی 1، خاک ورزی 2 وکشت مستقیم بود که طی آن دو رقم متداول در کرت های آزمایشی کشت شدند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که اثر هر چهارروش خاک ورزی روی شاخص های مهم در سطح احتمال 0/001 معنی دار بوده و بهبود شاخص هایی ازجمله میزان مصرف سوخت، بهره وری سوخت، تعداد تردد سر مزرعه، زمان آماده سازی زمین و هزینه آن به ازای هر هکتار، عملکرد محصول، تراکم بوته و تعداد پنجه-زنی نیز در روش نوتیلج و کم خاک ورزی 2 (خاک ورز مرکب و کمبینات) بهبودی نشان دادند. همچنین نتایج با استفاده از روش تاپسیس مورد ارزیابی مجدد قرار گرفت و سیستم بی خاک ورزی با CL*=0/98 (نزدیکی نسبی گزینه به راه حل ایده آل) به عنوان بهترین روش انتخاب گردید. لذا کشت مستقیم می تواند جایگزین مناسب بجای خاک ورزی مرسوم در تولید پایدار محصول گندم باشد.

کلیدواژه ها:

شاخص های تولید ، خاک ورزی حفاظتی ، گندم و مدل تاپسیس