نگرشی بر چالش های بهره وری آب در بخش کشاورزی مازندران

هدف از این مقاله بررسی مصرف بهینه و صرفه جویی آب در استان می باشد. در این بین عواملی وجود دارند که از حیث اهمیت جایگاه ویژه ای برای مدیران در بخش مدیریت کشاورزی دارد. بدلیل اینکه کمبود آب یکی از مهمترین عامل محدود کننده تولید محصولات کشاورزی است. از آنجایی که مازندران یکی از قطبهای تولید محصولات در ایران می باشد، نگرشی به چالش های این بخش ضروری به نظر می رسد. منابع اصلی آب در مازندران و همینطور در هر منطقه ای با اوضاع آب و هوایی، شرایط توپوگرافی، نظام توزیع بارش، ساخت فیزیوگرافیکی، جهت شیب زمین و موقعیت جغرافیایی آن منطقه در ارتباط قرار دارند. بنابراین دریک نگرش کلی می توان گفت که استان مازندران با توجه به ویزگی های طبیعی در اکثر نواحی از حیث آب های سطحی و زیرزمینی غنی می باشد و هر چه ازغرب به ظرق استان برویم، مانبع آب کمتر و محدودتر می شود. به طور کلی تمامی اقداماتی که بر کیفیت و کمیت آب ورودی به یک سیستم صرف مؤثرند، بخشی از مدیریت عرضه می باشد و هر آنچه که برمصرف یا اتلاف آب پس از ان مؤثر است مدیریت تقاضا می باشد. به عبارت دیگر مدیریت تقاضای آب به فعالیتهایی اطلاق می شود که کمک می کند تا تقاضای آب کاهش یابد، راندمان مصرف بهبود یافته و از آلوده شدن یا نابود شدن منابع جلوگیری شود (Internal World Bank, Report, 2004) منطقه مورد نظر یکی از استانهایی است که بارش فراوان و پراکنش نامنظم ان را دارد و یکی از راهکارهای مؤثر برای استفاده بهتر از منابع آبی ساخت آب بندان در سراسر منطقه است. آنچه که حائز اهمیت است حفظ و نگهداری آن است. مهمترین چیزی که در استان مازندران موجب افت آب زیرزمینی و تبعات ناشی از آن می شود حفر چاههای غیرمجاز است که بر مبنای اصول و روش های صحیح ساخته نمی شود. در زمینه استفاده بهینه از منابع اب و کاهش تلفات باید علاوه بر نگرشی تازه به کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی، با رویکردی به کاهش تلفات در سیستم آبیاری از طریق به حداقل رساندن ضایعات محصولات کشاورزی اقداماتی انجام دهیم. سهم بزرگی از این فعالیت به عهده مدیران می باشد که توسعه بخش های کشاورزی و غیر کشاورزی را تابع یک مدیریت درست و قانونمند قرار دهند. همه این پیشرفتها مستلزم اعمال برنامه های مدیریتی دقیق در همه بخش ها می باشد.

کلیدواژه ها:

مازندران ، مدیریت منابع آب ، کشاورزی ، خشکسالی