درمان سوختگی از دیدگاه طب سنتی: مرور سیستماتیک

زمینه و هدف: سوختگی از علل شایع تروما در سطح جهان بوده، از سویی دیگر آسیب های سوختگی در کشورهای درحال توسعه بحرانی اساسی است که نه تنها یک حادثه ناگوار برای فرد آسیب دیده، خانواده و جامعه می باشد و ممکن است به مدت طولانی آنان را درگیر مسائل درمانی کند، بلکه ناهنجاری های ظاهری زیادی را برای مصدوم ایجاد می کند. طب سنتی از دیرباز تاکنون مورد توجه انسان بوده و همواره در کتب متعددی برای پیشگیری، تشخیص و درمان بسیاری از بیماری ها به آن اشاره شده است. اهمیت این موضوع به حدی است که بسیاری از ادیان همچون مسیحیت، یهودیت و نیز دین مبین اسلام توجه ویژه ای به تاکید و ا ستفاده از این طب به خصوص در زمینه ی درمان طیف وسیعی از بیماری ها داشته اند که در مان سوختگی نیز از این قائده مستثنی نیست. با عنایت به وجود روایات بسیار از معصومین و همچنین آیات قرآن کریم در حیطه اهمیت روش های سنتی که موید جایگاه ویژه و توجه خاص دین اسلام به این طب ا ست، برآن شدیم مروری بر راهکارهای طب سنتی در درمان سوختگی داشته باشیم. مواد و روش ها: مرور متون در پایگاه های (Cochrane Central Register of Controlled Trials (CENTRAL), MEDLINE (Ovid و (EMBASE (Ovid از سال 2005 تا 2018 به زبان انگلیسی، فارسی و با کلید واژه های سوختگی، طب سنتی ایران، درمان سوختگی و مطالعه چندین کتاب در این زمینه نظیر قانون ابن سینا، سنتی، ذخیره خوارزمشاهی انجام پذیرفته است. یافته ها: از منظر طب سنتی در درمان سوختگی باید به مواردی همچون بنیه، قوت و مزاج بیمار و جوهر عضو درگیر توجه نمود. همچنین در منابع طب سنتی اشاره شده که درمان سوختگی براساس عامل ایجاد کننده سوختگی، شدت و وسعت ناحیه درگیر متفاوت می باشد و اساس درمان، تبرید و تخفیف عضو سوخته است. از سویی طب سنتی درمان را به طور کلی در سه بخش درمان های موضعی، تغذیه ای و حجامت تقسیم نموده است. در حیطه درمان های موضعی به مواردی چون آب سرد، گلاب، پنیرک، گشنیز، تخم مرغ، صندل و ... اشاره شده که ضمن دفع حرارت به جلوگیری از ایجاد تاول نیز کمک می کند. در بخش درمان های تغذیه ای ذکر شده که اگر سوختگی غالب باشد. برای تسکین و کاهش حرارت شربت های خنک و غذاهای (از خوردن غذاهایی که مزاج او را گرم کرده، پرهیز نماید) مناسب لازم می باشد. در صورت وجود تاولی که همراه با سوزش شدید باشد، خوردن سکنجبین ساده و گلاب یا آب انار و ... توصیه شده است. اگر سوختگی شدید باشد و اعضا تاول بزنند قصد کردن به شرطی که بدن تحمل و شرایط مناسب داشته باشد، کفایت می کند. نتیجه گیری: درمان طب سنتی نشان از بستر مناسب شناسایی و توسعه داروهای جدید درمان کننده سوختگی می باشد. لذا مطالعات وسیعی در جهت کارآمد کردن این اطلاعات نیاز است و با نگاهی عمیق و روشنگرانه می توان راهگشایی برای حل مشکلات بشر امروزی در عرصه درمان سوختگی ها اندیشید.