بررسی اپیدمیولوژی سرع و سوختگی در بیماران مراجعه کننده به بیمارستان سوانح و سوختگی شهید مطهری در سال های 1397-1393

مقدمه: در حدود 2-0.5% جمعیت جهان مبتلا به صرع می باشند. خواب آلودگی و اختلال در تعادل ناشی از مصرف بعضی از داروها این بیماران را مستعد خطرات و حوادث می کند. سوختگی از خطرات شایع تهدید کننده سلامت این بیماران می باشد. این مطالعه با هدف بررسی اپیدمیولوژیکی سوختگی در بیماران مبتلا به صرع و شناخت تغییرات اپیدمیولوژیکی به منظور دستیابی به راهکار مناسب در جهت پیشگیری اولیه و ثانویه در بیماران مبتلا به صرع انجام شد. روش: مطالعه فوق یک مطالعه توصیفی از نوع آینده نگر بود. جامعه پژوهش شامل 218 بیمار مبتلا به صرع بود که بین سال های 1397 الی 1393 با تشخیص سوختگی در بیمارستان بستری شده بودند. جهت جمع آوری داده ها از یک پرسش نامه پژوهشگر ساخت استفاده شد. سوالات آن شامل پذیرش بیماری صرع، مصرف به موقع داروهای ضد تشنج، سن، جنس وضعیت تاهل، سیستم حمایتی بیمار، وضعیت اشتغال، سطح تحصیلات، متوسط درآمد، محل زندگی، عامل سوختگی، علت سوختگی، قومیت، سابقه سوختگی بعلت صرع، علل سوختگی، درصد، مکان و موضوع سوختگیف تعداد اعمال جراحی، هزینه درمان پیش آگهی و نوع ترخیص و هزینه درمان بود. پس از تکمیل پرسشنامه ها داده های خام توسط پژوهشگر وارد فایل آماری شده و با استفاده از تست های آمار توصیفی مورد بررسی و تجزیه تحلیل قرار گرفت. نتایج: از نظر جنس 55% واحدها مذکر و 45% مونث، 93/1% واحدها نسبت به بیماری صرع با آگاهی داشتند. میانگین سنی و انحراف معیار بیماران (17.09±38) با حداقل 2 سال و حداکثر 86 سال سن بود. میانگین سابقه صرع و انحراف معیار در بیماران (13.25±16.12) با حداقل 1 سال سابقه و حداکثر 55 سال بود. 69.3% واحدها داروی صرع خود را به موقع مصرف کرده بودند. 83/5% واحدها در 6 ماه قبل از سوختگی توسط پزشک معالج ویزیت نشده بودند. از نظر وضعیت تاهل 56% واحدها متاهل، 38/1% مجرد و 6% باقیمانده مطلقه با همسر از دست داده بودند. 90/4% واحدها با خانواده زندگی می کردند. بیشترین عامل سوختگی در این بیماران مایعات داغ بود. از نظر سابقه مصرف مواد مخدر 19/7% واحدها سابقه مثبت داشته و 80/3% آنها سابقه مصرف مواد مخدر نداشتند. از نظر نوع مخدر مصرفی 60/5% موارد نوع مخدر مصرفی تریاک، 32/6% شیشه بود. از نظر محل زندگی 68/8% ساکن شهر و 32/2% ساکن مناطق حومه و روستایی بودند. از نظر سطح تحصیلات 65/6% موارد زیر دیپلم و بیسواد و 34/4% دیپلم و بالاتر داشتند. از نظر متوسط درآمد ماهیانه 46/9% کمتر از 1000000 ریال، 15/9% بالای 10000000 ریال و 37/2% بقیه درآمد نداشتند. از نظر وضعیت اشتغال 36/6% موارد خانه دار، 27/5% کارگر، 16/1% بیکار بودند. از نظر زمان وقوع حمله صرع 22/9% هر چند ماه یکبار و 76/1% نامشخص بود. از نظر قومیت 72/9% موارد فارس، 18/8% موارد ترک و 8/3% باقیمانده سایر قومیت ها بودند. میانگین و انحراف معیار درصد سوختگی (14/23±13/62) و حداقل 1% و حداکثر 85% بود. از نظر موضع سوختگی 17% دست، 32/1% پا، 26/1% سوختگی درچند قسمت، 7/3% دست و پا، 5/5% تنه، 5% دست و صورت، 3/7% دست و تنه و ¼% ژنیتال بود. در 56% موارد علت سوختگی تشنج و 44% باقیمانده در اثر حادثه دجار سوختگی شده بودند. از نظر داشتن سابقه سوختگی بعلت تشنج 62/5% موارد یکبار، 26/8% موارد دوبار، 3/6% موارد سه بار، 1/8% موارد پنج بار و 3/6% موارد 10 بار سابقه سوختگی بعلت تشنج داشتند. از نظر مکان سوختگی 56/4% موارد در خانه شامل قسمت های (30/7% آشپزخانه، 9/6% حمام 2/3% سرویس بهداشتی 13/8% موارد سایر قسمت های خانه). 11/5% موارد محل کار و 31/2% موارد دراماکن عمومی دچار سوختگی شده بودند. از نظر فعالیت هنگام سوختگی 34/9% موارد درحال آشپزی یا دم کردن و یا ریختن چای دچار سوختگی شده بودند. 91/7% موارد حداقل یکبار تحت عمل جراحی قرار گرفته بودند. متوسط و انحراف معیار روز بستری در بیماران (12/47±13/8) روز با حداقل 1 و حداکثر 76 روز بود. 5% موارد بستری بعلت وخامت سوختگی قطع عضو شده بودند. 75% موارد قطع عضو در ناحیه دست یا انگشتان دست و 25% موارد در پا اتفاق افتاده بود. میانگین و انحراف معیار هزینه درمان در این بیماران (9802104667/8±202305786) ریال با حداقل 91500 و حداکثر 14118088341 ریال بود. 90/8% موارد بستری بعد از انجام درمان ترخیص شده بودند، 6% موارد بستری فوت شده 3/2% موارد با رضایت شخصی مرخص شده بودند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج فوق به نظر می رسد با انجام اقدامات پیشگیرانه به این بیماران در زمینه های بروز سوختگی، درمان، کنترل، مراجعه به پزشک، مصرف صحیح دارو، ایمن سازی محیط زندگی و محل کار، همچنین تشویق و حمایت به منظور ترک مصرف مواد مخدر میزان بروز سوختگی در این بیماران را می توان کاهش داد. لذا حمایت های (مالی، پزشکی و اجتماعی) از طریق سازمان های اجتماعیف مردم نهاد، دولت، عضویت در انجمن صرع به منظور پیگیری درمان پیشنهاد می شود.