علل ترومبوآمبولی وریدی در بیماران سوختگی: مطالعه مروری

مقدمه: ترومبو امبولی شایع ترین علت قابل پیشگیری مرگ و میر بیمارستانی است. ترومبو آمبولی وریدی، ترومبوز وریدی عمقی و آمبولی ریوی از مشکلات جدی هستند که بدنبال سوختگی ایجاد می شوند. در بیماران دچار سوختگی حالت هیپرکواگولاسیون سیستمیک، سطح سوختگی، تعداد ایام بستری در ICU، تعداد اعمال جراحی، برقراری خطوط وریدی مرکزی، افزایش سن، چاقی، عفونت زخم سوختگی، وجود سوختگی استنشاقی و انفوزیون بیش از 4 واحد خون از عوامل خطر مستقل ترومبو امبولی وریدی هستند. در بیماران سوخته تعبیه کاتتر وریدی مرکزی و آسیب آندوتلیال و فعال سازی راه های ترومبوتیک و فیبرینولیتیک این مشکل را بدتر می کند. مطالعات گذشته نگر میزان بروز عوارض ترومبوآمبولیک میزانی بین 0.25 تا 7 درصد داشته است. هزینه مراقبت های بهداشتی و درمانی جهت بیماران دچار ترومبو امبولی وریدی در آمریکا حدود 20000 دلار است که اهمیت پیشگری از این مشکل را نشان می دهد. در زمینه پیشگری از ترومبوآمبولی استراتژی های متفاوتی وجود دارد که نتایج مطالعات نشان می دهند که در صورت عدم تجویز دارو، خطر ترومبوآمبولی بدنبال سوختگی بسیار بالاست. هدف این م قاله بررسی علل و عوامل خطر ایجاد ترومبو آمبولی وریدی در بیماران سوختگی است. روش کار: این پژوهش یک مطالعه مروری است که بطور غیر سیستماتیک به بررسی مقالات، گزارشات و سایر منابع اطلاعاتی مربوط به بررسی علل و عوامل بروز حوادث ترومبوآمبولیک در بیماران سوختگی می پردازد. به منظور یافتن منابع اطلاعاتی موردنظر، جستجوی اینترنتی در موتور جستجوی google و پایگاه های PubMed, Elsevier, clinical kay و با کلید واژه های (venous) و (burn) و (thromboembolism) با اعمال معیار ورود به زبان انگلیسی، صورت گرفت. بازه زمانی برای جستجو، مرداد تا آذرماه 1397 درنظر گرفته شد. پس از جمع بندی علل و عوامل بروز ترومبوآمبولی وریدی و عوامل خطر آن بررسی گردید. یافته ها: در مطالعات گذشته نگر انجام شده، بیش از 70 درصد حوادث ترومبو آمبولی وریدی در مردان رخ داده بود. تفاوت معنی داری در ایجاد ترومبو آمبولی وریدی در بیمارانی که پروفیلاکسی دریافت کرده بودند و آنهایی که پروفیلاکسی دریافت نکرده بودند، وجود نداشت. شدت آسیب یک عامل خطر مهم در بروز حوادث ترومبو آمبولیک در بیماران سوخته بوده است. نتیجه گیری: حوادث ترومبو آمبولیک با افزایش مهمی در مرگ و میر بیماران سوخته همراه بوده است. بسیاری از مرگ ها بدلیل عدم تشخیص بموقع و به علت آمبولی ریوی بوده است. نیمی از مراکز سوختگی بطور روتین از هپارین یا LMWH برای پیشگیری از حوادث ترومبو آمبولیک استفاده می کنند. در خصوص مدت زمان مصرف نظرات متعددی مطرح شده است. بعضی از مراکز داروهای آنتی کواگولانت را تا زمان ترخیص و در برخی از مراکز پروفیلاکسی را در صورت وجود عوامل خطر، بروز خونریزی، بروز ترومبوسیتوپنی ناشی از سوختگی و تا زمان راه رفتن بیمار ادامه می دهند.