مطالعه پدیده واگرایی در خاکهای ریزدانه و ارزیابی نتایج روشهای مختلف شناسایی خاکهای واگرا

در خاکهای واگرا ابتدا کانیهای رسی در مجاورت آب دچار تفرق شده و ترکهای ریزی در پیکره کانیهای رسی مجتمع ایجاد می شود. سپس با جریان یافتن آب به داخل این شکافها ریز فرسایش مکانیکی نیز اضافه می گردد. در مراحل بعدی با توسعه یافتن این شکافها آب شستگی یا رگاب و نهایتا فرسایش شدید و تخریب سازه را موجب می گردد. بدین ترتیب واگرایی را می توان یک پدیده فیزیکو – شیمیایی دانست که در آن عواملی مانند نوع کانیهای تشکیل دهنده خاکهای رسی نوعع و غلظت نمکهای محلول دراب منفذی موثر، خصوصیات شیمیایی آب و ... موثر می باشند. در این مقاله ضمن ارائه روشهای شناسایی منابع قرضه مناسب از نظر واگرایی (هم از دیدگاه صحرایی و هم آزمایشگاهی) و مقایسه این نتایج با یکدیگر سعی شده است مناسب ترین روش شناسایی خاکهای واگرا معرفی گردد. در این راستا نتایج ازمایشات واگرایی منابع قرضه ریز دانه سه پروژه داخل کشور به صورت موردی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در اغلب بررسی های انجام شده آزمون پین هول به طور نسبی نتایج واقع بینانه تری به دست داده است. با این حال در تفسیر نتایج لازم است میزان املاح گچ و نمک موجود در خاک، ساختار کانیهای تشکیل دهنده خاک و سایر خصوصیات نمونه مورد توجه باشد.

کلیدواژه ها:

خاکهای واگرا ، منابع قرضه ریز دانه ، واگرایی ، پین هول