کم آبیاری و تاثیر آن بر راندمانهای آبیاری و بهره وری آب ذرت با استفاده از نرم افزار SIRMOD

محدود بودن منابع آب کشور باعث شده است که افزایش راندمان آبیاری به عنوان یکی از راهکارهای اساسی افزایش بهره وری آب در مزرعه مطرح شود. آبیاری سطحی رایج ترین شیوه آبیاری است که در آن آب به روش ثقلی در سطح زمین جریان مییابد و سطح زمین نقش جذب کننده -انتقال دهنده آب را ایفا میکند. در این پژوهش مدیریتهای مختلف کم آبیاری در آبیاری جویچهای با استفاده از نرم افزار SIRMOD مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس مقادیر شاخصهای راندمان کاربرد، ذخیره و یکنواختی بررسی شد. در نهایت با مشخص شدن مقادیر عملکرد، بهره وری آب آبیاری جهت انتخاب نقطه بهینه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که مقادیر راندمان کاربرد با اعمال کم آبیاری از %55/59 به %74/4 افزایش پیدا کرده است. بهطوریکه در کم آبیاریهای بیشتر از 20 درصد، مقدار نفوذ عمقی به صفر رسیده و مقدار تلفات رواناب از 35/8 به 26/4 درصد میرسد. مقدار عملکرد ذرت تیمار شاهد با توجه به تراکم کشت بالا، حدود 90 تن در هکتار در بهدست آمد. همچنین نتایج حاکی از آن است که با اعمال کم آبیاریهای 10، 20، 30، 40 و 50 درصد نیاز آبی گیاه، مقدار علوفه تر از 88/9 به 50/6 تن در هکتار کاهش پیدا میکند. اما مقدار بهره وری در تیمار شاهد 8/16 کیلوگرم بر متر مکعب بوده و برای تیمارهای کم آبیاری 10، 20، 30، 40 و 50 درصد نیاز آبی بهترتیب 8/96، 9/46، 9/47، 9/35 و 9/18 مترمکعب بر کیلوگرم محاسبه شد. قابل مشاهده است که میزان بهره وری در تیمارهای مختلف اختلاف معنیداری با یکدیگر نداشته و میتوان از نتایج این پژوهش برای اراضی مشابه با این مطالعه جهت استفاده بهینه از منابع آب، بهبود راندمان و افزایش بهره وری در آبیاری سطحی استفاده کرد.

کلیدواژه ها:

کم آبیاری ، راندمان ، SIRMOD ، بهره وری ، عملکرد ذرت.