ارائه ی استراتژی جدید برای مدل سازی شدت جزیره حرارتی سطحی بر مبنای اختلاف خصوصیات بیوفیزیکی اراضی ساخته شده و غیرساخته شده

جزایر حرارتی شهری، از متداول ترین پدیده های شهری اند که در آنها دمای برخی از مناطق شهری و به خصوص مراکز شهرها، چند درجه از دمای مناطق اطراف بالاتر است. این پدیده به شدت بروی کیفیت زندگی در محیط شهری تاثیر گذاشته و سبب ناهنجاری های زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی زیادی در محیطهای شهری میشود. هدف از این پژوهش، ارائه استراتژی جدید برای مدلسازی شدت جزیره حرارتی سطحی بر اساس اختالف خصوصیات بیوفیزیکی اراضی ساختهشده و غیر ساخته شده میباشد. برای این منظور، از مجموعه داده های ماهواره ای، داده های ثبت شده در ایستگاه هواشناسی و نقشه های توپوگرافی شهر آمل برای بازه زمانی 1985-2017 استفاده شده است. با استفاده از شاخص های طیفی NDBI، NDVI و NDWI به ترتیب روشنایی، سبزینگی و نمناکی سطح اراضی ساخته شده و غیرساخته شده محاسبه شد. برای مدلسازی شدت جزیره حرارتی، شاخص نسبت جزیره حرارتی بکار گرفته شد. سپس، بر مبنای مدل سرشکنی کمترین مربعات و با استفاده از 70 درصد از داده های مربوط به مقادیر شدت جزیره حرارتی مشاهده شده و اختلاف خصوصیات بیوفیزیکی اراضی ساختهشده و غیرساخته شده، میزان تاثیرگذاری هر یک از پارامترهای بیوفیزیکی بر شدت جزیره حرارتی محاسبه شد. در نهایت از 30 درصد از داده های باقیمانده مربوط به مقادیر شدت جزیره حرارتی مشاهده شده و اختلاف خصوصیات بیوفیزیکی اراضی ساختهشده و غیرساخته شده، برای ارزیابی کارایی مدل استفاده گردید. نتایج نشان میدهد، مقدار شدت جزیره حرارتی سطحی در منطقه مورد مطالعه برای زمانهای مختلف متغیر میباشد. نتایج سرشکنی کمترین مربعات نشان میدهد که از بین پارامترهای اختالف روشنایی، سبزینگی و نمناکی اراضی ساختهشده و غیرساخته شده، پارامتر اختلاف روشنایی تاثیر بیشتری بر مقدار شدت جزیره حرارتی دارد. مقادیر ضریب همبستگی و RMSE بین شدت جزیره حرارتی مشاهده شده و مدل شده با استفاده از سرشکنی کمترین مربعات برای مجموعه داده های آموزشی به ترتیب 0/79 و 0/06 و برای مجموعه تست، به ترتیب 0/75 و 0/08 بوده است. نتایج پژوهش، بیانگر تاثیر باالی مقادیر اختلاف خصوصیات بیوفیزیکی اراضی ساخته شده و غیرساخته شده بر مقدار شدت جزیره حرارتی و کارایی مدل ارائه شده در پژوهش برای مدلسازی شدت جزیره حرارتی سطحی میباشد.

کلیدواژه ها:

شدت جزیره حرارتی ، خصوصیات بیوفیزیکی ، سرشکنی کمترین مربعات.