بررسی کاربرد روشهای غیرمتعارف جمع آوری و تصفیه طبیعی فاضلاب در چهار روستای استان سمنان

مقدمه و هدف: هدف از جمع آوری و تصفیه طبیعی فاضلاب های شهری و روستایی ، جلوگیری از شیوع بیماریهای عفونی و خطرناک و آلودگی محیط ز یست انسانی و طبیعی است. به دنبال انجام طرحهای آبرسانی مشکلات بهداشتی ناشی از تولید فاضلاب های خانگی نمایان می گردد. مشکلی ه در اکثر قریب به اتفاق روستاهای کشور ما به چشم می خورد. شرکت آب و فاضلاب روستایی استان سمنان برای اولین بار در استان مطالعات مرحله اول و دوم طرح جمع آوری و تصفیه فاضلاب چهار روستای ابر و طرود از توابع شاهرود، فولاد محله از توابع سمنان و کلاته رودبار از توابع دامغان را به انجام رسانید. هدف از ارائه این مقاله معرفی پروژه و لزوم بکارگیری روشهای نامتعارف جمع آوری و تصفیه طبیعی فاضلاب روستاهای مذکور می باشد. روش اجرا: در این مقاله ابتدا مطالعات کتابخانه ای در خصوص الگوهای جمع آوری و تصفیه طبیعی فاضلاب در مناطق روستایی با استفاده از منابع علمی معتبر مانند WHO، بانک جهانی و انجمن کارهای آبی امریکا (AWWA) صورت گرفت سپس مبانی طراحی برای یک دوره 30 ساله برای جمعیتی حدود 15000 نفر در پایان طرح انتخاب شد. گزینه های مخلفی برای جمع آوری فاضلاب و تصفیه طبیعی مطرح و جهت انتخاب گزینه برتر مورد ارزیابی فنی و اقتصادی قرار گرفت. نتایج: گزینه های نامتعارف جمع آوری در این پروژه شامل فاضلابروهای ثقلی با قطر کم (SDGS). فاضلابروهای ساده شده (MCGS) و گزینه تلفیق شده ثقلی با سیستم STEP مورد بررسی فنی و اقتصادی قرار گرفت. در کلیه روستاهای مورد مطالعه سیستم SDGS در مقایسه با گزینه های دیگر مناسب تر و اقتصادی تر بوده است. هزینه سرمایه گذاری اولیه شامل ساخت مخازن سپتیک و شبکه جمع آوری برای روستاهای ابر، طرود، فولاد محله و کلاته رودبار به ترتیب 2145، 2475، 2110 و 4440 میلیون ریال بوده است. در بین روشهای طبیعی تصفیه فاضلاب روش برکه تثبیت و ا ستفاده از نیزار با جریان زیر سطحی در مقایسه با دیگر فرایندها مناسب تر تشخیص داده شد. در بین این دو فرایند روش استفاده از نیزار اقتصادی تر بود. کل هزینه سرمایه گذاری برای فرایند نیزار برای روستاهای ابر، طرود، فولاد محله و کلاته رودبار به ترتیب 305، 611، 483 و 580 میلیون ریال برآورد گردید. بحث و نتیجه گیری: از عوامل مهم در انتخاب الگوهای جمع آوری فاضلاب و فرایندهای تصفیه، هزینه پائین طرح، سادگی اجرا و سهولت در بهره برداری با توجه به شرایط محلی در طول دوره طرح است. با توجه به وجود زمین کافی در روستاهای مورد مطالعه و وجود شیب مناسب الگوی نامتعارف جمع آوری مانند SDGS انتخاب شد. همچنینا ستفاده از روش نیزار طبیعی جهت تصفیه فاضلاب به عنوان گزینه برتر انتخاب گردید. مطالعات نشان داد الگوهای ساده و کم هزینه در جمع آوری و تصفیه فاضلاب روستایی می تواند مشکلات ناشی از دفع غیربهداشتی فاضلاب های روستایی را حل نماید. از آنجا که هزینه هر متر مکعب فاضلاب از مردم دریافت می گردد، لذا لازم است با توجه به درآمد اندک روستائیان فاضلاب بها کمتر شود.

کلیدواژه ها:

جمع آوری فاضلاب ، روشهای غیرمتعارف ، تصفیه طبیعی ، روستاها ، استان سمنان